Polub nas na Facebooku
Czytasz: Ketoza – jakie przynosi efekty? Przykładowa dieta, jedzenie
menu
Polub nas na Facebooku

Ketoza – jakie przynosi efekty? Przykładowa dieta, jedzenie

jajka

Fot.: bit24 / stock.adobe.com

Ketoza to stan wysokiego stężenia związków będących produktami przemiany tłuszczów przy jednoczesnym obniżeniu poziomu insuliny i glukozy we krwi. Wywołana jest stosowaniem diety ubogiej w węglowodany, zwanej potocznie dietą ketogeniczną. Występuje również jako efekt głodówki.

Pojęcie ketozy wiele osób błędnie utożsamia z popularną w ostatnich latach dietą wysokotłuszczową. Tymczasem ketoza to stan, który wspomniana dieta wywołuje. Polega na pobieraniu energii przez organizm głównie z tłuszczów, a nie – jak to bywa u większości ludzi – z węglowodanów.

Jak dochodzi do ketozy?

Stan ketozy wiąże się z procesem powstawania i zwiększania ilości ciał ketonowych w organizmie. Jest to grupa związków chemicznych, wytwarzanych w procesie metabolizmu tłuszczów. Do ciał ketonowych można zaliczyć aceton, kwas acetylooctowy oraz kwas beta-hydroksymasłowy. Głównym miejscem produkcji ciał ketonowych, a także wydzielania tych związków do krwi jest wątroba. Ciała ketonowe są alternatywnym produktem utlenienia wolnych kwasów tłuszczowych w tym narządzie, a proces ich powstawania określany jest mianem ketogenezy.

W trakcie ketozy następuje wzrost stężenia ciał ketonowych powyżej 0,5 mmol/l krwi. U osób odżywiających się w normalny sposób poziom ten z reguły nie przekracza 0,2–0,3 mmol/l. Warunkiem ketozy jest obniżenie i utrzymanie niskiego poziomu insuliny i glukozy we krwi. Ten stan powoduje zmianę gospodarki energetycznej organizmu, ponieważ w normalnych warunkach większość komórek ludzkiego ciała pobiera energię przede wszystkim z węglowodanów (glukozy), ale również z tłuszczów (ketonów).

Stan chwilowej ketozy występuje często tuż po sporym wysiłku fizycznym, który prowadzi do wielu zmian hormonalnych, krążeniowych, oddechowych i metabolicznych. Znaczny wzrost stężenia ciał ketonowych we krwi stwierdza się u większości osób w ciągu 60 minut po przerwaniu wysiłku. Lekarze oraz dietetycy nazywają ten stan ketozą powysiłkową.

Zastosowanie ketozy w medycynie

Istnieją przesłanki do stosowania ketozy w niektórych schorzeniach. W celach medycznych ketozę wykorzystuje się u osób cierpiących na: epilepsję (przypuszcza się, że ketoza sprzyja spadkowi ilości napadów padaczkowych, choć zależność nie została wyjaśniona), nowotwory (uważa się, że komórki nowotworowe nie są w stanie czerpać energii z ciał ketonowych), cukrzycę (ketoza sprzyja kontroli glikemii), otyłość (podczas ketozy organizm nie odczuwa głodu). Ketoza sprzyja ponadto leczeniu chorób neurodegeneracyjnych (alzheimera, parkinsona, stwardnienia zanikowego bocznego).

Jak przejść w stan ketozy?

Stężenie ciał ketonowych we krwi zwiększa się:

  • u osób głodzących się – (zwolennicy ketozy często stosują post trwających ok. 36 godzin),
  • w czasie znacznego wysiłku fizycznego (stan przejściowy, ustępuje po spożyciu posiłku),
  • u osób nadużywających alkoholu,
  • u osób stosujących dietę niskowęglowodanową (ketogeniczną).

Istnieje wiele diet, które wprowadzają w stan ketozy. Ich fundamentalną zasadą jest ograniczenie węglowodanów na rzecz zwiększenia ilości tłuszczów lub białek w jadłospisie. Pierwsze wzmianki o tego typu diecie pochodzą z XIX w. Zwolennicy diet ketogenicznych uważają, że w ten sposób odżywiali się ludzie przed rewolucją neolityczną. Obecnie wiele tego rodzaju diet wykorzystuje w nazwie termin „paleo”, co ma być bezpośrednim nawiązaniem do okresu paleolitu, czyli epoki kamienia łupanego.

Część dietetyków stosuje podział na:

  • dietę średniowęglowodanową – spożycie węglowodanów utrzymuje się na poziomie ok. 25–45% wszystkich spożytych w ciągu doby kalorii,
  • dietę niskowęglowodanową – spożycie węglowodanów oscyluje w granicach 10–25% wszystkich kalorii,
  • dietę ketogeniczną – ilość zjadanych węglowodanów nie przekracza 10% wszystkich kalorii, z reguły jest to poniżej 50 g węglowodanów na dobę.

Jadłospis osoby na diecie ketogenicznej

Do ketozy może doprowadzić długotrwałe przebywanie na diecie ubogiej w węglowodany. W jadłospisach osób stosujących tego typu diety obecne są: produkty pochodzenia zwierzęcego, owoce o niskim indeksie glikemicznym, żywność pochodzenia roślinnego o niskim indeksie glikemicznym oraz niskiej zawartości węglowodanów. Zabronionymi produktami są słodycze, słodzone napoje, owoce o wysokim indeksie glikemicznym, pieczywo, a także warzywa i produkty zbożowe i bogate w skrobię.

Przykładowy jadłospis osoby dążącej do ketozy może wyglądać następująco:

  • śniadanie – jaja kurze, boczek, smalec, papryka zielona,
  • obiad – polędwiczki wieprzowe, puree z kalafiora, sałatka z zielonymi oliwkami,
  • kolacja – wędliny, tłusty twaróg, szpinak, ogórki, pomidor.

Dobór proporcji jest zależny od dziennego zapotrzebowania na kalorie, płci, wieku i stanu zdrowia osoby stosującej dietę ketogeniczną.

Jakie efekty przynosi ketoza?

Zdaniem zwolenników ketozy osoby spożywające zwiększoną ilość tłuszczów kosztem węglowodanów poprawiają kondycję i pracę mózgu, co prowadzi do zwiększenia koncentracji oraz poczucia przypływu energii i dobrego samopoczucia. Stan ten występuje w początkowym etapie diety. Wśród efektów takiej diety wymienia się również zmniejszenie uczucia głodu czy działanie moczopędne, sprzyjające zmniejszeniu masy ciała.

Zobacz film: Czy dieta musi być droga? Źródło: Wiem, co jem na diecie


Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
137
10
Polecamy
Ketoza - czym jest?
Czy dieta ketogenna naprawdę działa?
Ketoza - efekty diety, przepisy
Ketoza - czym jest? Czy dieta ketogenna naprawdę działa? Ketoza - efekty diety, przepisy Dzień Dobry TVN
Dieta ketonowa - wysokotłuszczowy model żywienia:
efekty i zasady
Dieta ketonowa - wysokotłuszczowy model żywienia: efekty i zasady Dzień Dobry TVN
Czym jest ketogeneza?
Podstawowe informacje na temat diety ketogenicznej
Czym jest ketogeneza? Podstawowe informacje na temat diety ketogenicznej TVN zdrowie
Dieta ketogeniczna może złagodzić objawy menopauzy, ale...
nie jest dla wszystkich
Dieta ketogeniczna może złagodzić objawy menopauzy, ale... nie jest dla wszystkich TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty