Polub nas na Facebooku
Czytasz: Karotenoidy jako antyoksydanty – znaczenie w diecie i w pielęgnacji
menu
Polub nas na Facebooku

Karotenoidy jako antyoksydanty – znaczenie w diecie i w pielęgnacji

Produkcja kremów. Krem wlewany do czerwonego opakowania.

Fot: Wayhome Studio / stock.adobe.com

Karotenoidy to naturalne barwniki występujące w substancjach pochodzenia roślinnego – to one odpowiadają między innymi za intensywny kolor pomidora lub marchwi. Karotenoidy wykazują silne właściwości przeciwutleniające, dzięki czemu korzystnie wpływają na organizm człowieka.

Karotenoidy występują w owocach, płatach i liściach roślin, nadając im określony kolor – od żółtego, przez pomarańczowy i różowy, aż po intensywnie czerwony. Substancje te należą do jednych z najsilniejszych przeciwutleniaczy obecnych w naturze – w organizmie człowieka stanowią prekursor witaminy A, która chroni komórki ciała przed reaktywnymi formami tlenu. Z tego powodu w kosmetyce i medycynie estetycznej karotenoidom przypisuje się właściwości opóźniające objawy starzenia się skóry i wykorzystuje się je do produkcji kosmetyków przeciwstarzeniowych. Karotenoidy jako przeciwutleniacze odgrywają istotną rolę również w dietetyce – regularne ich spożywanie wykazuje wiele prozdrowotnych właściwości. Warto jednak zaznaczyć, że nadmierna podaż witaminy A może być toksyczna.

Czym są karotenoidy?

Karotenoidy to węglowodory nienasycone, które należą do grupy organicznych związków zwanych izoprenoidami. W kwiatach, owocach i liściach roślin występują najczęściej wraz z chlorofilem w chloroplastach. Tempo rozkładu zielonego barwnika (chlorofilu) jest o wiele szybsze niż w przypadku karotenoidów – to właśnie z tego powodu jesienne liście zachowują żółte, pomarańczowe i czerwone odcienie. Pomimo tego, że znika z nich chlorofil, wciąż posiadają odpowiednią ilość karotenoidów, wykazujących właściwości antyoksydacyjne, opóźniające rozkład.

Do karotenoidów zalicza się ponad 600 związków, obecnych w roślinach. Niestety jedynie sześć spośród nich wykazuje korzystny wpływ na organizm człowieka. Są to:

  • alfa-karoten,
  • beta-karoten,
  • beta-kryptoksantyna,
  • luteina,
  • likopen,
  • zeaksantyna.

Gdzie znaleźć karotenoidy

Najbogatsze źródło karotenoidów w diecie człowieka stanowią czerwone oraz ciemnozielone warzywa i owoce, takie jak:

  • marchew,
  • pomidor,
  • dynia,
  • papryka,
  • bataty,
  • jarmuż,
  • szpinak,
  • brokuł
  • morele.

Karotenoidy jako antyoksydanty – wpływ na organizm człowieka

Karotenoidy, stanowiące prekursor witaminy A, są jej podstawowym źródłem w diecie człowieka. W przewodzie pokarmowym karotenoidy są metabolizowane do postaci retinalu, a następnie retinolu, który w jelitach wchłaniany jest do krwiobiegu, skąd trafia do niemalże wszystkich tkanek organizmu.

Zastosowanie karotenoidów w kosmetyce i medycynie oscyluje ściśle wokół ich właściwości antyoksydacyjnych. Karotenoidy neutralizują reaktywny tlen cząsteczkowy oraz nadtlenowe, wolne rodniki, „wymiatając” je z organizmu. Dzięki temu stanowią skuteczną profilaktykę nowotworową, pozwalają zachować młodzieńczy wygląd skóry, podnoszą odporność organizmu, a nawet zapobiegają chorobom serca.

Zastosowanie karotenoidów w kosmetyce

Karotenoidy w kosmetyce wykorzystuje się w trzech podstawowych rodzajach kosmetyków lub zabiegów pielęgnacyjnych: przeciwstarzeniowych, przeciwtrądzikowych i depigmentacyjnych.

Przeciwstarzeniowe działanie karotenoidów obejmuje:

  • pobudzanie syntezy kolagenu oraz elastyny, poprawę gęstości i elastyczności skóry;
  • odbudowę uszkodzonych włókien kolagenowych;
  • ochronę przed niekorzystnym wpływem czynników zewnętrznych oraz przed działaniem promieniowania UV.

Karotenoidy wykorzystuje się w pielęgnacji skóry trądzikowej, ze względu na działanie:

  • normalizujące pracę gruczołów łojowych, ograniczające przetłuszczanie się skóry;
  • oczyszczające ujścia mieszków włosowych, w których pobliżu mogą powstawać stany zapalne;
  • zapobiegające przekształcaniu lipidowych składników sebum w produkty drażniące skórę.

Karotenoidy stosuje się również podczas zabiegów rozjaśniających skórę. Ich depigmanetacyjne działanie polega na:

  • minimalizowaniu przebarwień skórnych, powstałych na skutek ekspozycji na słońce;
  • redukcji ilości melaniny w skórze;
  • zmniejszaniu widoczności przebarwień potrądzikowych.

Prozdrowotne działanie karotenoidów

Za sprawą działania antyoksydacyjnego, karotenoidy pozytywnie wpływają na funkcjonowanie niemalże całego organizmu. Do ich najważniejszych prozdrowotnych funkcji zalicza się:

  • Działanie antynowotworowe – karotenoidy usuwają z organizmu wolne rodniki, które są jedną z przyczyn powstawania i rozwoju chorób nowotworowych. Regularne spożywanie owoców i warzyw bogatych w karotenoidy obniża ryzyko wystąpienia raka jamy ustnej, krtani, przełyku, szyjki macicy, prostaty czy pęcherza moczowego.
  • Utrzymywanie zdrowia oczu – dieta bogata w karotenoidy, a zwłaszcza w luteinę i zeaksantynę, pozwala uchronić oczy przed niekorzystnym działaniem promieniowania UVA i UVB. Niedobór karotenoidów może skutkować zwyrodnieniem plamki żółtej – choroby, która może skutkować nawet ślepotą.
  • Profilaktyka chorób serca – regularnie spożywane warzywa i owoce, bogate w karotenoidy skutecznie obniżają poziom cholesterolu we krwi. Tym samym zmniejsza się ryzyko miażdżycy, zawału serca czy udaru niedokrwiennego mózgu.

Zobacz film: Jakie zastosowanie lecznicze ma olej z wiesiołka? Źródło: Dzień Dobry TVN

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
2
0
Polecamy
Kwas fitowy – jakie ma zastosowanie?
Kwas fitowy – jakie ma zastosowanie? Dzień Dobry TVN
Właściwości rokitnika i jego uprawa.
Jakie posiada składniki odżywcze?
Właściwości rokitnika i jego uprawa. Jakie posiada składniki odżywcze? Dzień Dobry TVN
Antocyjany i ich właściwości.
Które warzywa je zawierają?
Antocyjany i ich właściwości. Które warzywa je zawierają? TVN zdrowie
Beta karoten, czyli prowitamina witaminy A.
Jakie wykazuje właściwości prozdrowotne?
Źródła beta karotenu w żywności oraz skutki uboczne jego nadmiernej podaży w diecie
Beta karoten, czyli prowitamina witaminy A. Jakie wykazuje właściwości prozdrowotne? Źródła beta karotenu w żywności oraz skutki uboczne jego nadmiernej podaży w diecie TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty