Polub nas na Facebooku
Czytasz: Jod w ciąży – dla zdrowej pracy tarczycy mamy i rozwoju mózgu dziecka
menu
Polub nas na Facebooku

Jod w ciąży – dla zdrowej pracy tarczycy mamy i rozwoju mózgu dziecka

Kathrin Ziegler/getty images

Ciąża to czas w życiu kobiety, kiedy wzrasta zapotrzebowanie na składniki odżywcze, szczególnie na minerały. Są one niezbędne do właściwego rozwoju płodu i funkcjonowania mamy. Należy do nich jod – w ciąży odpowiada za produkcję hormonów tarczycy i tworzenie się mózgu.

Na całym świecie nawet 1,8 miliarda osób ma zbyt mało jodu w diecie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca dodawanie jodu do soli, aby uzupełniać te globalne braki. Suplementacja jodu w ciąży jest również medycznie uzasadniona – jest on bardzo potrzebny zarówno przyszłej mamie, jak i płodowi.

Jod a ciąża – dlaczego jest potrzebny?

Ciąża to stan, który zmienia wiele procesów chemicznych w organizmie w taki sposób, aby umożliwić prawidłowy rozwój płodu. Tarczyca zaczyna pracować na zwiększonych obrotach – o 50% zwiększa produkcję tyroksyny, a to właśnie jod odżywia i stymuluje tarczycę do jej produkcji. Tyroksyna jest potrzebna do prawidłowej pracy tarczycy matki oraz zapewnienia odpowiedniego rozwoju tego organu u płodu. Transportowana jest do łożyska, aby dziecko na późniejszym etapie ciąży mogło samodzielnie wytwarzać hormony tarczycy. Zauważono również, że zwiększa się wydalanie tyroksyny z moczem matki. Jod w ciąży jest bardzo ważny na jej początku, ponieważ tyroksyna całkowicie odpowiada za rozwój układu nerwowego i mózgu płodu. Niedobór jodu w ciąży wywołuje hipotyroksynemię, która dla płodu skutkować będzie opóźnieniem umysłowym i zaburzeniami neurologicznymi.

Na temat wpływu jodu na ciążę przeprowadzono wiele badań. W większości z nich zauważono, że suplementacja jodu w ciąży i przed nią ma bardzo korzystny wpływ na rozwój neuropsychologiczny dziecka. W krajach dotkniętych niedoborami jodu w diecie (⅔ krajów Europy Zachodniej i Środkowej) przyjmowanie jodu znacznie ograniczyło lub całkowicie wyeliminowało ryzyko opóźnionego rozwoju umysłowego. Co więcej, suplementacja jodu u wszystkich kobiet w ciąży z państw dotkniętych niedoborami jodu jest uzasadniona, ponieważ korzyści z niej znacznie przewyższają ewentualne ryzyko.

W Polsce jeszcze przed II wojną światową zauważono, jak bardzo potrzebny jest jod przyszłym mamom. Zapobiegawczo zaczęto jodować sól, a od 1997 roku zobligowano do tego wszystkich jej producentów. Polska jest obecnie jednym z niewielu krajów europejskich, gdzie nie występuje duży problem z niedoborami jodu.

Ile jodu w ciąży jest potrzebne?

Dobowe zapotrzebowanie na jod w ciąży wynosi 250 µg, a dla kobiety karmiącej jest to aż 290 µg lub więcej. Taką ilość bardzo trudno jest dostarczyć w diecie, nawet pomimo spożywania soli jodowanej. Lekarze zalecają więc suplementację jodu w ilości 150 µg na dobę, najlepiej jeszcze przed planowanym zapłodnieniem. Takie postępowanie umożliwia zgromadzenie odpowiednich zapasów, które będą bardzo potrzebne w pierwszych tygodniach ciąży.

A co jeśli wystąpi nadmiar jodu w ciąży? Wykryto związek nadmiaru jodu w organizmie matki z chorobami, takimi jak Hashimoto, rak tarczycy czy jej nadczynność. U płodu wysokie stężenie jodu może wywołać niedoczynność tarczycy. WHO podaje, że nadmierne spożycie jodu wynosi 500 µg, w USA zaś górna granica normy to 1100 µg. Po przebadaniu grupy kobiet, które przyjmowały dawki 300 µg jodu na dobę w ciąży, nie zauważono oznak niepożądanych. Powszechnie lekarze są więc przekonani, że dawka suplementacyjna 150 µg jest całkowicie bezpieczna. Warto wyjaśnić również, jak wygląda suplementacja jodu w ciąży przy chorobie Hashimoto. Ze względu na dobro płodu, dawka 150 µg na dobę jest nadal zalecana, pomimo że jod nasila procesu immunologiczne. Nasilenie niedoczynności tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto wyrównywane jest lekami.

Jod w ciąży – brać czy nie?

Wszystko zależy od indywidualnego przypadku. Jeśli już wcześniej w badaniach laboratoryjnych pojawiały się niedobory jodu, jego suplementacja jest jak najbardziej wskazana, nawet w większych ilościach niż ogólnie zalecane. Dokładną dawkę wskaże lekarz. Przy chorobach tarczycy w ciąży dodatkowe przyjmowanie jodu musi być skonsultowane z lekarzem prowadzącym, endokrynologiem, pod którego opieką znajduje się przyszła mama. Kobiety niemające problemów z tarczycą ani te, które nie wykazywały wcześniej niedoboru lub nadmiaru jodu, mogą przyjmować go w ilości zalecanej, a więc 150 µg na dobę. Chcąc być ostrożnym, warto wykonać badanie laboratoryjne na poziom jodu we krwi przy okazji standardowych badań ciążowych.

Od kiedy suplementować jod w ciąży? Najlepiej jest robić to jeszcze przed planowanym zapłodnieniem i przyjmować go razem z kwasem foliowym. Jeśli jednak ciąża jest już stwierdzona, suplementację można zacząć w dowolnym momencie – im wcześniej, tym lepiej.

Bibliografia:

1. Postępowanie w chorobach tarczycy u kobiet w ciąży, Zespół Ekspertów ds. Opieki Tyreologicznej w Ciąży, „Endokrynologia Polska” 2011, t. 62, nr 4, ISSN 0423–104X, s. 362–381.

2. Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego na temat selektywnej suplementacji kobiet ciężarnych w zakresie witamin i mikroelementów dotyczące suplementów diety Selecta Pregna 1 oraz Selecta Pregna 2, „Ginekologia Polska” 2013, nr 9, s. 119.

Zobacz film: Co wpływa na płodność?

źródło: Dzień dobry TVN

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
61
7
Polecamy
Pierwsza ciąża po 40.
– przygotowanie do zajścia w ciążę w późnym wieku
Pierwsza ciąża po 40. – przygotowanie do zajścia w ciążę w późnym wieku Dzień Dobry TVN
Niedoczynność tarczycy w ciąży – skutki, leczenie i planowanie ciąży
Niedoczynność tarczycy w ciąży – skutki, leczenie i planowanie ciąży TVN zdrowie
Które kobiety będą miały poważne komplikacje w ciąży? Naukowcy mogą to przewidzieć
Które kobiety będą miały poważne komplikacje w ciąży? Naukowcy mogą to przewidzieć Dzień Dobry TVN
Normy oraz skutki wysokiego i niskiego poziomu TSH w ciąży
Normy oraz skutki wysokiego i niskiego poziomu TSH w ciąży TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty