Polub nas na Facebooku
Czytasz: Jakie mogą być przyczyny zapalenia płuc? Zapalenie płuc a wentylacja mechaniczna
menu
Polub nas na Facebooku

Jakie mogą być przyczyny zapalenia płuc? Zapalenie płuc a wentylacja mechaniczna

Płuca

Fot: Science Photo Library / gettyimages.com

Przyczyny zapalenia płuc mogą być różne, lecz najczęściej za powstanie choroby odpowiadają bakterie, w tym zwłaszcza dwoinka zapalenia płuc. W przypadku małych dzieci w etiologii choroby istotną rolę odgrywają wirusy, a szczególnie syncytialny wirus oddechowy RSV.

Zapalenie płuc jest stanem zapalnym miąższu płuc, czyli pęcherzyków płucnych. Najczęstsze przyczyny tej choroby to infekcje bakteryjne i wirusowe. Schorzenie objawia się przede wszystkim kaszlem, bólem w klatce piersiowej, trudnościami z oddychaniem i podwyższoną temperaturą ciała. Zapalenie płuc jest szczególnie niebezpieczne dla pacjentów geriatrycznych i pediatrycznych.

Jakie mogą być przyczyny zapalenia płuc w populacji ogólnej?

Zapalenie płuc definiuje się jako odpowiedź immunologiczną układu oddechowego powstałą w wyniku działania czynników patogennych o charakterze fizycznym, biologicznym lub chemicznym. U 20–60% chorych nie udaje się ustalić czynnika etiologicznego.

Mimo że przyczyny zapalenia płuc mogą być różne, za najczęstszą uważa się infekcję bakteryjną, w tym głównie wywołaną przez Gram-dodatnią bakterię o nazwie dwoinka zapalenia płuc (z łac. Streptococcus pneumoniae). Patogen przedostaje się do układu oddechowego przeważnie drogą wziewną.

Innym czynnikiem są wirusy (rynowirusy, adenowirusy, koronawirusy, wirus grypy i paragrypy i RSV). Rzadziej do zapalenia płuc dochodzi przez zakażenie grzybami. Stwierdza się je szczególnie u osób o obniżonej odporności (np. w związku z AIDS, zażywaniem leków immunosupresyjnych). Zapalenie płuc wywołują m.in. Histoplasma capsulatum, Cryptococcus neoformans, Coccidioides immitis, Pneumocystis jiroveci. Choroba miewa niekiedy podłoże pasożytnicze. Najczęściej rozpoznaje się Toxoplasma gondii, Ascaris lumbricoides, Strongyloides stercoralis, Plasmodium malariae.

Zapalenie płuc u dziecka – przyczyny w zależności od wieku

Zapalenie płuc u dzieci to dość często spotykany problem w praktyce lekarskiej. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia każdego roku stwierdza się 150 milionów zachorowań na zapalenie płuc w populacji dzieci w wieku do 5 lat, z czego około 20 milionów wymaga hospitalizacji.

Przyczyną zapalenia płuc u niemowlaka do 3 miesiąca życia i noworodka są najczęściej:

  • syncytialny wirus oddechowy (z ang. Respiratory syncytial virus, RSV),
  • Chlamydia,
  • dwoinka zapalenia płuc (łac. Streptococcus pneumoniae),
  • pałeczka krztuśca (łac. Bordetella pertussis),
  • wirusy paragrypy.

Przyczyny zapalenia płuc u dzieci w wieku od 3 miesięcy do 4 lat stanowią zwłaszcza:

  • wirusy paragrypy,
  • ludzki metapneumowirus,
  • wirusy grypy,
  • rynowirusy,
  • dwoinka zapalenia płuc (łac. Streptococcus pneumoniae),
  • bakteria Mycoplasma pneumoniae.

Z kolei częstymi przyczynami zapalenia płuc u dziecka powyżej 4 lat są:

  • bakteria Mycoplasma pneumoniae,
  • Chlamydophila pneumoniae,
  • dwoinka zapalenia płuc (łac. Streptococcus pneumoniae),
  • prątek gruźlicy (łac. Mycobacterium tuberculosis).

U małych dzieci zapalenie płuc bywa też konsekwencją przedostania się bakterii z przewodu pokarmowego w wyniku zakrztuszenia się treścią pokarmową z żołądka, a w przypadku noworodków dodatkowo połknięcia podczas porodu płynu owodniowego. Do tzw. zachłystowego zapalenia płuc predysponują m.in.: refluks żołądkowo-przełykowy, zwężenie lub zamknięcie światła dwunastnicy, żywienie przez sondę żołądkową i choroby neurologiczne upośledzające odruch kaszlowy.

Jak się leczy zapalenie płuc? Dowiesz się tego z filmu:

Zobacz film: Jak się leczy zapalenie płuc? Źródło: 36,6

Zapalenie płuc a wentylacja mechaniczna

Wentylacja mechaniczna to jeden ze sposobów leczenia chorych przebywających na oddziałach intensywnej terapii (OIT). Tzw. zastępczy oddech pozwala na wymianę gazową konieczną do funkcjonowania narządów i układów. Niestety postępowanie to obciążone jest ryzykiem pojawienia się działań niepożądanych, wśród których specjaliści wymieniają zapalenie płuc związane z wentylacją mechaniczną (z ang. Ventilator Associated Pneumonia, VAP). Stan ten definiowany jest jako zapalenie miąższu płucnego spowodowane przez czynniki infekcyjne, które nie występują podczas rozpoczynania respiratoroterapii. Szacuje się, że z tą przypadłością zmaga się 8–28% osób wentylowanych mechanicznie, a w przypadku pacjentów OIT stan ten rozwija się u 27–30%.

Wyróżniono VAP pojawiające się w czasie pierwszych 4 dni wentylacji mechanicznej, czyli o wczesnym początku oraz pojawiające się powyżej 4 dni stosowania oddechu zastępczego – o późnym początku. Specjaliści wskazują, że VAP o wczesnym początku charakteryzuje się lepszymi odległymi prognozami i łagodniejszym przebiegiem.

Zarówno VAP o wczesnym, jak i późnym początku ma przeważnie podłoże bakteryjne. W pierwszym przypadku wywoływane jest głównie przez dwoinkę zapalenia płuc, Haemophilus influenzae – Gram-ujemną bakterię przenoszoną drogą kropelkową, wywołującą głównie zakażenia układu oddechowego i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, w drugim zaś zasadniczą rolę odgrywają: gronkowiec złocisty oporny na metycylinę, bakteria Stenotrophomonas maltophilia, pałeczka ropy błękitnej Pseudomonas aeruginosa, szczepy Acinetobacter i Gram-ujemne pałeczki Enterobacteriaceae. Sporadycznie przyczyną VAP bywają grzyby czy wirusy (opryszczki pospolitej, grypy i cytomegalii).

Bibliografia:

  1. P. Bobik, A. Siemiątkowski, Zapalenie płuc i inne infekcje związane z wentylacją mechaniczną, [w:] „Pneumonologia i Alergologia Polska”, 2014, 82, s. 472–480.
  2. Z. Doniec, M. Radwańska, Zapalenia płuc u dzieci, [w:] „Pediatria po Dyplomie”, 2014, 18(2), s. 15–21.
  3. W. J. Durbin, C. Stille, Zapalenie płuc, [w:] „Pediatria po Dyplomie”, 2009, 13(6), s. 31–45.
  4. A. Szczeklik, Choroby wewnętrzne. Podręcznik multimedialny oparty na zasadach EBM, [T. 1]. Cz. II: Choroby układu oddechowego, Medycyna Praktyczna, Kraków, 2005.
Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
82
10
Polecamy
Zapalenie płuc u niemowlaka - objawy, leczenie, przyczyny i powikłania.
Czy zapalenie płuc u niemowlaka może przebiegać bez gorączki?
Zapalenie płuc u niemowlaka - objawy, leczenie, przyczyny i powikłania. Czy zapalenie płuc u niemowlaka może przebiegać bez gorączki? Dzień Dobry TVN
Zapalenie oskrzeli u niemowlaka - objawy, leczenie i przyczyny
Zapalenie oskrzeli u niemowlaka - objawy, leczenie i przyczyny Dzień Dobry TVN
Co to jest posocznica (sepsa)?
Jakie mogą być przyczyny sepsy meningokokowej i moczowej?
Co to jest posocznica (sepsa)? Jakie mogą być przyczyny sepsy meningokokowej i moczowej? TVN zdrowie
Jak rozpoznać zapalenie płuc u niemowlaka?
Przyczyny i objawy
Jak rozpoznać zapalenie płuc u niemowlaka? Przyczyny i objawy TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty