HBs dodatni to jeden z dwóch możliwych wyników testu HBsAg. Badanie polega na stwierdzeniu obecności antygenu HBs we krwi i jest jednym z podstawowych testów wykonywanych w ostatnich tygodniach ciąży, a także u osób z podejrzeniami ostrego zapalenia wątroby. Antygen HBs pojawia się najczęściej po ok. 3. tygodniach od zakażenia, a w skrajnych przypadkach jest wykrywalny już po ok. 14. dniach. Antygen HBs charakteryzuje się obecnością w trakcie choroby i zanikiem po mniej więcej 2–4 miesiącach od wystąpienia objawów, dlatego w okresie zdrowienia jest niewykrywalny.
Badanie HBsAg – dodatni HBs i ujemny HBs
Badanie HBsAg jest jednym z najlepszych markerów diagnostyki wirusowego zapalenia wątroby typu B (WZW B), ponieważ jest jednym z najszybciej wykrywalnych antygenów, gdy dochodzi do infekcji. U kobiet ciężarnych, badanie HBsAg wykonuje się najczęściej pomiędzy 33. a 37. tygodniem i zaliczane jest do obowiązkowych badań przeprowadzanych w trakcie ciąży. stosowane jest jako badanie przesiewowe do wykrycia zakażenia wirusem HBV.
W celu przeprowadzenia badania potrzebna jest niewielka próbka krwi pobierana najczęściej z żyły łokciowej, znajdującej się w okolicach dołu (zgięcia) łokciowego. Przed badaniem nie trzeba być na czczo ani w żaden inny sposób się do niego przygotowywać. Powinno się jednak poinformować przed zabiegiem o potencjalnych szczepieniach na WZW B w przeszłości, a także jeśli osoba znajduje się w grupie ryzyka (przetaczanie krwi w przeszłości, branie dożylnych zastrzyków, praca, w której ma się kontakt z zakażoną krwią).
Badanie HBsAg daje dwa wyniki: dodatni HBs (HBs+) i ujemny HBs (HBs-). Dodatni HBs wskazuje na obecność antygenu HBs we krwi, a ujemny HBs stwierdza brak aktualnego zakażenia wirusem. W niektórych laboratoriach wyniki mogą być przedstawianie w formie stężenia HBs. Dodatni wynik w badaniu w teście HBsAg wskazuje na zakażenie lub nosicielstwo wirusa HBV.
HBs dodatni – co oznacza?
Dodatni wynik otrzymany w teście HBsAG może oznaczać następujące stany:
- wczesną fazę ostrego zakażenia WZW typu B,
- ostre zakażenie (najczęściej z objawami) WZW typu B,
- późną fazę ostrego zakażenia WZW typu B (serokonwersji),
- aktywną fazę przewlekłego zakażenia żółtaczką (z możliwością poważnych uszkodzeń wątroby),
- nosicielstwo wirusa HBV (przewlekłego zakażenia z niskim ryzykiem uszkodzenia wątroby).
HBs dodatni może wskazywać również na przewlekłe i długotrwałe zapalenie wątroby, przewlekłe aktywne zapalenie wątroby, a także na marskość wątroby (wywołaną WZW typu B). W sytuacji otrzymania dodatniego wyniku HBs może wystąpić konieczność dodatkowych badań: przeciwciał przeciwko antygenowi powierzchniowemu B (anty-HBs), przeciwciał anty-HBc w klasie IgM, przeciwciał anty-Hbc, a także wykonanie badania anty-HBe oraz testu HBV DNA (DNA wirusowe typu B).
HBs dodatni a wirusowe zapalenie wątroby typu B
HBs dodatni bezpośrednio wskazuje na obecność wirusa HBV, który wywołuje żółtaczkę typu B. Nosicielstwo wirusa może przebiegać bez objawów i jest możliwe do wykrycia tylko za sprawą wymienionych badań. Lekarze wyróżniają 4 szczepy wirusa HBV, wywołującego WZW typu B: ayw, adw, ayr oraz adr. Szczepy wywołują takie same objawy kliniczne i można się nimi zarazić poprzez płyny ustrojowe. Największe stężenie występuje we krwi, płynach wysiękowych i przesiękowych i w nieco mniejszych stężeniach w nasieniu, ślinie i wydzielinach pochwowych. Niewielkie ilości wirusa u nosicieli występują także w pocie, moczu, kale, mleku matki i łzach.
HBs dodatni w ciąży – co oznacza?
W sytuacji gdy badanie HBsAg dało wynik dodatni konieczne jest podanie noworodkowi immunoglobuliny, która zawiera wysokie stężenie przeciwciał anty-HBs i ant-Hbc. Dzięki temu będzie można zapobiec zakażeniu wirusa HBV w trakcie porodu. W przypadku nosicielstwa wirusa HBV u matki niezalecany jest poród poprzez cesarskie cięcie, który zwiększyłby ryzyko zakażenia. Mamy z HBs dodatnim mogą karmić piersią bez obaw o zakażenie wirusem. Jak informują lekarze, kobiety z ostrym zapaleniem wątroby typu B często rodzą przedwcześnie. Aby zminimalizować ryzyko związane z wirusem HBV i wirusowym zapaleniem wątroby typu B, warto wykonać profilaktyczne szczepienie przeciwko WZW przed zajściem w ciążę. Szczepienie polega na podaniu trzech dawek wakcyny. Jeśli kobieta starająca się o dziecko wykonała szczepienia w przeszłości, pomocne może okazać się zbadanie poziomu przeciwciał anty-HBs. Jeśli jest niskie (<10 mIU/l), warto zdecydować się na ponowne zaszczepienie, choć nie jest ono obowiązkowe i zdaniem niektórych lekarzy, jakakolwiek ilość obecnych przeciwciał chroni przed zakażeniami.
HBs dodatni – leczenie
Metody leczenia nosicieli antygenu HBs we krwi są zależne od fazy rozwoju choroby. Rodzaj terapii uwarunkowany jest wynikami pozostałych badań, które zleca lekarz. Należy pamiętać, że nie istnieje żadna metoda pozwalająca wyeliminować wirusa HBV z organizmu, jednak istnieją terapie hamujące postęp choroby.
