Mimo szeregu prozdrowotnych właściwości z grejpfruta muszą zrezygnować osoby przewlekle leczone niektórymi grupami leków. Należą do nich m.in. leki na nadciśnienie. Grejpfrut bowiem blokuje cytochrom P450, czyli kluczowy enzym występujący w ścianach jelit i w wątrobie. W związku z tym wpływa na metabolizm leków, powodując ich osłabienie oraz wzrost stężenia we krwi. W przypadku leków na nadciśnienie ta interakcja jest o tyle niebezpieczna, że może dojść do nadmiernego spadku ciśnienia tętniczego z utratą przytomności i istotnymi zaburzeniami w układzie sercowo naczyniowym.
Czy grejpfrut ma znaczenie w leczeniu nadciśnienia?
Nadciśnienie tętnicze to choroba cywilizacyjna dotykająca ogromnego odsetka osób. Poprzez brak aktywności fizycznej, nieodpowiednią dietę, rozwój otyłości, a także wiele innych czynników ryzyka rozwija się nadciśnienie, choć oczywiście może mieć ono też inne podłoże (nerkopochodne). Istnieją teorie, jakoby regularne jedzenie grejpfruta sprzyjało redukcji tkanki tłuszczowej, cholesterolu we krwi, a także przyczyniało się do normalizacji ciśnienia we krwi. Niestety większość badań nie potwierdza istotnych zmian w masie ciała i innych parametrach po około miesiącu regularnego (codziennie 1 sztuka) spożywania grejpfrutów.
Modne diety mogą poniekąd zawdzięczać grejpfrutom efektywność, jednak duże znaczenie w tych przypadkach ma raczej sama dieta, wprowadzenie zdrowych nawyków i ograniczenie kaloryczności, aniżeli wyłączne jedzenie grejpfrutów. W zależności od chorób współistniejących, czynników etiologicznych, wieku pacjenta i wielu innych parametrów, lekarz dobiera odpowiednią terapię. U chorych, u których konieczne było włączenie leczenia farmakologicznego, spożywanie grejpfrutów może okazać się niewskazane, a wręcz niebezpieczne ze względu na możliwe interakcje. Skoro badania nie potwierdzają wpływu grejpfrutów na normalizację ciśnienia, można je zastąpić innymi owocami.
Grejpfrut a leki na nadciśnienie – mechanizm interakcji
Okazuje się, że nie wszystkie grupy leków obniżających ciśnienie tętnicze wchodzą w interakcję z grejpfrutem. Zależność pomiędzy grejpfrutem a lekami na nadciśnienie odnosi się przede wszystkim do blokerów kanału wapniowego. Są to leki rozpuszczalne w tłuszczach i metabolizowane przez ten sam izoenzym cytochromu P450 co grejpfrut. Jest to też grupa najszerzej przebadana pod kątem interakcji z grejpfrutem. Należąca do niej felodypina była pierwszym lekiem, przy którym odkryto określone właściwości grejpfruta. Jednoczesne spożywanie grejpfruta i blokera kanału wapniowego powoduje hamowanie enzymu w ścianie jelita cienkiego, co powoduje wzrost biodostępności tego leku o przeszło 100%. Im częściej podczas terapii blokerami kanału wapniowego spożywane są grejpfruty, tym silniejsze są interakcje. Minimalny odstęp pomiędzy spożyciem grejpfruta a lekiem na nadciśnienie powinien wynosić około 2–3 dni, a w związku z tym, że blokery kanału wapniowego stosowane są w terapii przewlekłej, grejpfrut nie jest dobrym wyborem w diecie. Ponadto należy wziąć pod uwagę, że wraz z wiekiem ryzyko interakcji wzrasta, a częstość występowania nadciśnienia koreluje z wiekiem. Interakcja pomiędzy grejpfrutem a lekami na nadciśnienie może wystąpić również w przypadku sartanów. Przykładem jest losartan, który jest metabolizowany przez izoenzym cytochromu P450 w wątrobie. Jego działanie również może być spotęgowane przez spożycie grejpfruta.
Który lek na nadciśnienie wybrać?
Lekarz w terapii wybranej jednostki chorobowej dobiera lek do aktualnego stanu chorego, wieku czy chorób towarzyszących. Dieta powinna być dostosowana do przyjmowanych leków i chorób towarzyszących. Nie każdy pacjent w leczeniu nadciśnienia otrzyma blokery kanału wapniowego, dlatego też nie każdy będzie zmuszony do rezygnacji z grejpfrutów. Jeśli więc ktoś jest fanem tych owoców, powinien skonsultować się z lekarzem, czy przy określonym leku może je dalej bezpiecznie jeść.
