Polub nas na Facebooku
Czytasz: Dieta niskobiałkowa – wskazania, zasady, produkty zalecane
menu
Polub nas na Facebooku

Dieta niskobiałkowa – wskazania, zasady, produkty zalecane

dieta niskotłuszczowa

Fot: Hinterhaus Productions / gettyimages.com

Dieta niskobiałkowa (nerkowa) jest dietą leczniczą, przeznaczoną przede wszystkim dla osób cierpiących na niewydolność nerek. Jej celem jest ograniczenie wytwarzania w procesach metabolicznych toksycznych dla organizmu produktów przemiany białkowej.

Dieta niskobiałkowa polega na eliminowaniu z jadłospisu żywności, która zawiera białko. Znajduje się ono w składzie niemal wszystkich produktów, więc skomponowanie prawidłowego jadłospisu wymaga dużej staranności. Należy przy tym pamiętać, że nawet dieta eliminacyjna powinna być odpowiednio zbilansowana, tj. dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych.

Efektem ograniczenia białka w diecie jest redukcja stężenia we krwi szkodliwych produktów przemiany materii, z których wydaleniem nie radzą sobie niewydolne nerki. Często pozwala to uniknąć leczenia dializacyjnego.

Niewydolność nerek a dieta niskobiałkowa

Niskobiałkową dietę stosuje się przede wszystkim w przypadku schorzeń nerek, zwłaszcza ich niewydolności. Dlatego często nazywana jest dietą nerkową. Nerki stanowią w organizmie najważniejszy organ służący usuwaniu szkodliwych produktów przemiany materii. Jednym z nich jest bardzo toksyczny amoniak, powstający podczas metabolizmu aminokwasów, które są budulcem białek. Jeśli nerki są niewydolne, może dojść do niebezpiecznego wzrostu stężenia tej substancji we krwi. Dlatego osobom cierpiącym na schorzenia nerek zaleca się ograniczanie białka w diecie.

Podobny problem związany jest z innymi schorzeniami, w przebiegu których następują zaburzenia metabolizmu aminokwasów:

  • chorobami pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych,
  • fenyloketonurią, tyrozynemią (choroby genetyczne, których objawem jest gromadzenie się w organizmie nadmiaru aminokwasów).

Zobacz film: Jak jeść zdrowo i smacznie? Źródło: Stylowy Magazyn

Ile jeść białka na diecie niskobiałkowej?

Dieta niskobiałkowa polega na ograniczeniu ilości spożywanego białka do poziomu tolerowanego przez organizm chorego. Ilość ta może się zmieniać w przebiegu choroby. Należy ustalić ją z lekarzem lub dietetykiem. Chorym o przeciętnej aktywności fizycznej zaleca się dobowe spożycie 0,6–0,7 g białka na 1 kg masy ciała, podczas gdy w przypadku zdrowej osoby norma wynosi 1–2 g na kg masy ciała. Oznacza to, że – przy średniej masie ciała – w diecie niskobiałkowej można jeść 40–50 g białka dziennie.

Zalecenia są bardziej restrykcyjne dla osób z zaawansowaną niewydolnością nerek. Ogranicza się wówczas spożycie białka do około 0,5 g na 1 kg masy ciała na dobę (czyli 20–30 g). Ilość ta nie powinna być niższa niż 20 g, ponieważ nie dostarczałaby dostatecznej dawki niezbędnych aminokwasów.

Dieta niskobiałkowa musi zawierać produkty pochodzenia zwierzęcego, bogate w białko pełnowartościowe. Występuje ono w mięsie, jajach, mleku i jego przetworach. Powinno stanowić 75% codziennej podaży białka.

Dieta niskobiałkowa – produkty bogate w węglowodany

Podstawowym źródłem energii w diecie niskobiałkowej są węglowodany, którymi uzupełnia się codzienny bilans energetyczny. O ile w jadłospisie osoby zdrowej, o średniej masie ciała i aktywności fizycznej, zalecana dobowa dawka węglowodanów to około 200–250 g, w diecie niskobiałkowej należy spożywać ich około 300 g (4,5–5 g na 1 kg masy ciała). Wskazane jest spożywanie warzyw, owoców i wybranych artykułów zbożowych. Nie należy sięgać po wysokokaloryczne słodycze, przekąski czy dosładzane napoje, lecz wybierać produkty o niskim indeksie glikemicznym.

Dieta niskobiałkowa a tłuszcze

Zalecenia dotyczące spożywania tłuszczów w diecie niskobiałkowej nie różnią się od tych, które dotyczą zdrowych osób (wyjątkiem są przypadki chorób trzustki). Ich ilość powinna stanowić około 15–25% codziennego jadłospisu, co oznacza spożycie 1–1,5 g na 1 kg masy ciała. Najlepiej, aby były to lekkostrawne tłuszcze nienasycone, czyli pochodzące ze źródeł roślinnych i ryb. Wpływają one korzystnie na gospodarkę lipidową organizmu. Ograniczać należy spożycie tłuszczów nasyconych (głównie pochodzenia zwierzęcego), ponieważ ich nadmiar w diecie podnosi ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.

Zobacz film: Profilaktyka chorób nerek. Źródło: 36,6.

Suplementacja diety niskobiałkowej

Dieta niskobiałkowa wiąże się z ograniczeniem spożycia wapnia, witaminy D i żelaza, dlatego wskazana jest suplementacja tych substancji. Można skorzystać przy tym z dostępnych w aptekach farmaceutyków lub uzupełniać niedobory odpowiednio dobranymi produktami spożywczymi.

Przy diecie niskobiałkowej należy ograniczać spożycie soli, całkowicie rezygnując z dosalania potraw. Nadmiar sodu musi bowiem zostać wydalony przez nerki, co dodatkowo je obciąża i może pogarszać ich funkcję. Co więcej, gdy nerki nie są dostatecznie wydolne, zbyt duża podaż sodu we krwi powoduje nadciśnienie tętnicze.

Dieta niskobiałkowa – produkty zalecane i dozwolone

Podstawę diety niskobiałkowej powinny stanowić:

  • pieczywo (najlepiej czerstwe) i makarony o niskiej zawartości białka i sodu,
  • skrobia pszenna i ziemniaczana,
  • warzywa (surowe i gotowane) – marchew, dynia, pomidory, szpinak, sałata, papryka, pietruszka, ziemniaki,
  • owoce (bogate w witaminę C) – cytrusowe, jagodowe (np. czarne porzeczki), jabłka, śliwki, brzoskwinie,
  • przetwory owocowe (konfitury, dżemy),
  • kisiele, galaretki owocowe,
  • łagodne sosy,
  • masło.

Produkty dozwolone w umiarkowanych ilościach to:

  • niskotłuszczowe mleko i jego przetwory (kefiry, jogurty, chude twarogi),
  • chude mięso (drób, cielęcina),
  • ryby (tłuste i chude),
  • jaja (z wyjątkiem gotowanych na twardo),
  • oleje roślinne,
  • łagodne przyprawy (zioła, słodka papryka),

Dieta niskobiałkowa – produkty zabronione

Przy diecie niskobiałkowej z jadłospisu wyeliminować należy:

  • tradycyjne pieczywo i makarony,
  • tłuste mięso, podroby,
  • produkty kiszone, wędzone, konserwowe,
  • tłuste mleko i jego przetwory (ser żółty, pleśniowy, śmietana),
  • rośliny strączkowe,
  • suszone owoce,
  • słodycze,
  • napoje alkoholowe,
  • napoje dosładzane (np. gazowane),
  • ostre przyprawy (chili, pieprz, czosnek, chrzan, ocet), kostki bulionowe, maggi,
  • dania gotowe i z półproduktów (np. pierogi).

Zobacz film: Jak dbać o nerki? Źródło: Dzień Dobry TVN.




Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
112
15
Polecamy
Dieta ketonowa - wysokotłuszczowy model żywienia:
efekty i zasady
Dieta ketonowa - wysokotłuszczowy model żywienia: efekty i zasady Dzień Dobry TVN
Sprawdź, jak wygląda dieta dla osób z insulinoopornością
Sprawdź, jak wygląda dieta dla osób z insulinoopornością Dzień Dobry TVN
Jaką dietę należy stosować przy niewydolności nerek?
Jaką dietę należy stosować przy niewydolności nerek? TVN zdrowie
Dieta ubogopurynowa – wskazania, zasady, efekty, jadłospis
Dieta ubogopurynowa – wskazania, zasady, efekty, jadłospis TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty