Tazaroten wykazuje pozytywne działanie wobec licznych problemów dermatologicznych. Ma właściwości przeciwłojotokowe oraz reguluje proces proliferacji komórek skóry. Zahamowuje komedogenezę, czyli nadmierne rogowacenie poprzedzające zazwyczaj powstanie trądziku oraz zmniejsza przyleganie do siebie złuszczonych keratynocytów. Tazaroten nie powinien być stosowany przez kobiety karmiące piersią lub będące w ciąży.
Czym jest tazaroten?
Tazaroten jest pochodną witaminy A. Obok adapalenu, beksarotenu czy arotynoidu, zaliczany jest do grupy retinoidów III generacji. Określa się je jako retinoidy poliaromatyczne lub zwyczajowo arotinoidy. Ma formę proleku, czyli substancji słabo aktywnej biologicznie, która dopiero po przemianach metabolicznych uzyskuje pełne właściwości farmakologiczne. Opiera się na działaniu selektywnym na receptory naskórkowe RAR γ i RAR β, czyli receptory dla kwasu retinowego (z ang. retinoic acid receptors). Okres półtrwania tazarotenu wynosi około 18 godzin. Ma dobre właściwości lipofilne, czyli skłonność do rozpuszczania się w oleju czy tłuszczach. Dodatkowo przenika łatwo przez błony komórkowe. Gromadzi się w skórze właściwej. W małym stopniu wykrywa się go w naczyniach krwionośnych i limfatycznych. Tazaroten wydalany jest z organizmu wraz z moczem i kałem. Może być stosowany w formie monoterapii lub terapii skojarzonej.
Jak sobie radzić z trądzikiem różowatym? Zobaczcie co radzi dermatolog na filmie:
Jak działa tazaroten?
Mechanizm działania retinoidów, w tym tazarotenu polega na modulowaniu ekspresji genów warunkujących proliferację, czyli zdolność rozmnażania się komórek i ich różnicowanie. Tazaroten znany jest z silnego działania przeciwzaskórnikowego (komedolitycznego), przeciwbakteryjnego, przeciwłojotokowego, przeciwłuszczycowego, przeciwtrądzikowego i immunologicznego. Reguluje proces rogowacenia skóry, czyli keratynizacji, która polega na obumieraniu komórek naskórka. Zmniejsza przyleganie i ułatwia złuszczanie martwych komórek naskórka. Pobudza wzrost komórek w warstwie kolczystej. Udrażnia gruczoły łojowe, w związku z tym reguluje ewakuacje produkowanej przez nich wydzieliny, co ogranicza ryzyko tworzenia się tzw. zaskórników. Tazaroten redukuje również przebarwienia skórne i zwiększa dopływ tlenu do wnętrza skóry. Pobudza syntezę kolagenu nowych naczyń krwionośnych, przez co skutecznie spłyca zmarszczki. Badacze podkreślają jego działanie przeciwzapalne, które wynika ze zdolności hamowania prozapalnych czynników transkrypcyjnych.
Polecamy: Łuszczyca plackowata – metody leczenia i objawy skórne
Kiedy warto stosować tazaroten?
Tazaroten jest powszechnie wykorzystywany przez przemysł farmaceutyczny. Stanowi składnik preparatów stosowanych w leczeniu przewlekłej łuszczycy plackowatej oraz łagodnych i średnio ciężkich postaciach trądziku młodzieńczego, gdzie zmniejsza występowanie grudek, otwartych zaskórników i krost. Tazaroten znalazł zastosowanie w terapii anti-aging, czyli przeciwstarzeniowej. W tym przypadku najlepsze efekty daje stosowany w stężeniu 0,1%. Na łamach czasopisma Drug Design, Development and Therapy przedstawiono wyniki badań, wskazujące na sporą aktywność przeciwgrzybiczą tazarotenu, który zdaniem części badaczy można zastosować w leczeniu grzybicy paznokci stóp.
Tazaroten – skutki uboczne
Tazaroten, mimo pozytywnego działania, może wykazywać działania niepożądane. Najczęściej występują skutki uboczne w postaci nasilenia podrażnienia skóry, w tym zaczerwienienia, pieczenia i świądu. Znacznie rzadziej stwierdza się zapalenie kontaktowe, wysypkę, ból, suchość czy przebarwienia skóry, miejscowy obrzęk, pogorszenie objawów łuszczycy i wypryski. Działania niepożądane stanowią przeważnie wynik zbyt dużej częstotliwości stosowania preparatów, zawierających w swoim składzie tazaroten lub nieużywania zalecanych przy terapii tazarotenem preparatów nawilżających skórę. Należy podkreślić, że jego właściwości fotouczulające są znacznie mniejsze niż w przypadku innych retinoidów.
Tazaroten – przeciwwskazania do stosowania
Badacze podkreślają, iż stosowanie tazarotenu jest przeciwwskazane przy nadwrażliwości na tę substancję i w przypadku zażywania preparatów, wykazujących działanie silnie wysuszające lub drażniące skórę. Dodatkowo nie powinien być przyjmowany przez kobiety karmiące piersią i będące w ciąży. Zgodnie z Klasyfikacją Prof. Hale'a, dotyczącą ryzyka stosowania leków w czasie laktacji, tazaroten przydzielony został do grupy L3 tj. leki prawdopodobnie bezpieczne w czasie laktacji – prawdopodobnie zgodne z karmieniem piersią. Stosowane powinny być tylko w sytuacji, kiedy korzystny efekt u matki przewyższa ryzyko działań niepożądanych u dziecka.
Z kolei zgodnie z Klasyfikacją FDA leków stosowanych w ciąży, tazaroten przydzielony został do kategorii X. Oznacza to, że przeprowadzone na zwierzętach lub ludziach badania wykazały powstanie nieprawidłowości u płodu, na skutek stosowania leku. Ryzyko ich stosowania zdecydowanie przewyższa ewentualne korzyści płynące z zastosowania.
