Polub nas na Facebooku
Czytasz: Czym jest tartrazyna? Zastosowanie i wpływ na zdrowie barwnika E102
menu
Polub nas na Facebooku

Czym jest tartrazyna? Zastosowanie i wpływ na zdrowie barwnika E102

Konserwanty w jedzeniu

Fot: humonia / gettyimages.com

Tartrazyna zaliczana jest do grupy pirazolonowych barwników kwasowych o cytrynowo-żółtym kolorze. Znajduje się m.in. w napojach w proszku, sztucznym miodzie, galaretkach czy dżemach. Znalazła też zastosowanie w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym.

Tartrazyna to powszechnie stosowany barwnik spożywczy. Niestety jego często zażywanie wiąże się z nieprzyjemnymi dla zdrowia konsekwencjami, w tym stanem zapalnym skóry, katarem siennym, zaburzeniami snu, koncentracji i pamięci. Żywność zawierająca tartrazynę powinna być unikana przez astmatyków i osoby nietolerujące salicylanów. Dopuszczalne dzienne spożycie barwnika E102 wynosi 7,5 mg/kg m. c.

Czym jest tartrazyna?

Tartrazyna (wzór sumaryczny C16H9N4Na3O9S2) to organiczny związek chemiczny, który wytwarzany jest syntetycznie metodą kondensacji (reakcja chemiczna, gdzie substraty tj. składniki łączą się z sobą, w wyniku czego powstaje większy od nich produkt główny i co najmniej jeden mały produkt uboczny). Po raz pierwszy otrzymana została w 1884 roku przez J.H. Zieglera i M. Lochera. Ten barwnik spożywczy dostępny jest w proszku lub granulacie. Jest bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie, słabo w alkoholach i nierozpuszczalny w tłuszczach oraz wytrzymały na wysokie temperatury.

Zobacz także: Czym są dodatki do żywności? Podział i funkcje substancji dodatkowych

Tartrazyna alternatywnie określana jest jako żółcień żywnościowa 5, żółcień spożywcza 5 (z ang. Food Yellow 5), żółcień FD&C 5, żółcień tartrazynowa (z ang. tartrazine yellow) czy żółcień kwasowa 23. Według nomenklatury systematycznej Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej (z ang. International Union of Pure and Applied Chemistry, IUPAC) tartrazyna nazywana bywa (4E)-5-okso-1-(4-sulfonatofenylo)-4-[(4-sulfonatofenylo)hydrazynylideno] pirazolo-3-karboksylanem trisodu.

W sporządzanym przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (z ang. European Food Safety Authority, EFSA) wykazie chemicznych dodatków do żywności tartrazyna to E102. Z kolei w Międzynarodowym Indeksie Barw (z ang. Colour Index International) znajduje się w grupie barwników azowych pod numerem C.I. 19140. W zależności od użytego stężenia barwi od koloru żółtego do pomarańczowego. Często używa się jej w połączeniu z zielonymi i niebieskimi barwnikami, umożliwiając tym samym tworzenie bogatych zakresów kolorystycznych.

Barwnik E102 – zastosowanie w żywności

Barwnik E102 używany jest w przemyśle spożywczym. Znaleźć go można m.in. w napojach i zupach w proszku, sztucznym miodzie, galaretkach, gumach do żucia, polewach do deserów, dżemach, musztardach, marynatach. Dodatkowo żółty barwnik występuje wyrobach cukierniczych, marcepanie, konserwowej kukurydzy i groszku, krakersach serowych, płatkach śniadaniowych, sosie miętowym, sosie brzozowym, likierach owocowych, drinku Americano, aromatyzowanym gorzkim winie gronowym (bitter vino) czy uzyskanym na jego bazie napoju winopochodnym (bitter soda).

Jakie sztuczne dodatki można znaleźć w żywności? Dowiesz się tego z filmu:

Zobacz film: Chemia w żywności. Lista szkodliwych E. Źródło: Co nas truje

Inne zastosowanie barwnika E102

Tartrazyna stosowana jest w przemyśle kosmetycznym. Można ją znaleźć w składzie mydeł, żeli pod prysznic, szamponów i odżywek do włosów, perfum, past do zębów czy płynów do płukania jamy ustnej. Wykorzystywana jest do nadawania barwy kolorowym kosmetykom, w tym podkładom do makijażu, cieniom do powiek, lakierom do paznokci i kremom do opalania.

Z tartrazyny korzysta też przemysł farmaceutyczny. Występuje w składzie suplementów diety i środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego dla sportowców jak odżywki białkowe. Stanowi składnik otoczek niektórych leków i kapsułek czy środków zobojętniających.

Z jej właściwości barwiących korzysta się także w przemyśle odzieżowym. Tartrazyna używana jest jako barwnik do jedwabiu i wełny. Ponadto nadaje kolor wyrobom papierniczym, tapetom, kredkom czy lakom wykorzystywanym w poligrafii. Barwnik E102 stopiony z kwasem borowym (z łac. Acidum boricum, wzór sumaryczny H3BO3) daje właściwości fosforescencyjne, tzn. świeci światłem własnym, po uprzednim naświetleniu z zewnątrz.

Zobacz także: Co to są fosforany? Czy stosowane jako dodatek do żywności są niebezpieczne?

Barwnik E102 - wpływ na zdrowie

Tartrazyna to substancja o wysokim potencjale alergizującym. Barwnik uwalnia histaminę, będącą mediatorem odczynu alergicznego i procesów zapalnych. Na działanie to w sposób szczególny narażone są osoby nadwrażliwe na kwas acetylosalicylowy i astmatycy. Reakcja alergiczna objawia się wysypką, zaczerwienieniem, łuszczeniem, zapaleniem skóry, swędzeniem warg i języka, bólami głowy i katarem siennym. Pojawić się mogą problemy z oddychaniem.

Badacze donoszą, że tartrazyna może wywołać grożące poronieniem skurcze macicy. W populacji dzieci, w zestawieniu z benzoesanami (E210-215) pełniącymi funkcję środków konserwujących, powoduje trudności w nauce, problemy z koncentracją, bezsenność, dezorientację. W związku z tym producenci żywności zobowiązani są do podawania na etykietach produktów z tartrazyną następującą informację „E102 – może mieć szkodliwy wpływ na aktywność i skupienie uwagi u dzieci”.

Mimo licznych spekulacji na temat rakotwórczego działania tartrazyna nie została jak dotąd uznana przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (z ang. International Agency for Research on Cancer, IARC) za czynnik kancerogenny.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
14
0
Polecamy
Czym jest żółcień chinolinowa?
E104 – zastosowanie i wpływ na ludzki organizm
Czym jest żółcień chinolinowa? E104 – zastosowanie i wpływ na ludzki organizm TVN zdrowie
Żółcień pomarańczowa i jej zastosowanie.
Czy barwnik E110 jest bezpieczny dla zdrowia?
Żółcień pomarańczowa i jej zastosowanie. Czy barwnik E110 jest bezpieczny dla zdrowia? TVN zdrowie
Olej z pestek moreli – pielęgnuje włosy, skórę i dba o zdrowie.
Najważniejsze właściwości lecznicze i zastosowanie
Olej z pestek moreli – pielęgnuje włosy, skórę i dba o zdrowie. Najważniejsze właściwości lecznicze i zastosowanie Dzień Dobry TVN
Ekstrakt drożdżowy – czym jest i czy jest szkodliwy dla zdrowia?
Ekstrakt drożdżowy – czym jest i czy jest szkodliwy dla zdrowia? Dzień Dobry TVN
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty