Polub nas na Facebooku
Czytasz: Czym jest świerzb norweski? Objawy i leczenie najcięższej postaci świerzbu
menu
Polub nas na Facebooku

Czym jest świerzb norweski? Objawy i leczenie najcięższej postaci świerzbu

Kobieta, którą swędzi skóra

Fot: Voyagerix / gettyimages.com

Świerzb norweski to najcięższa i najrzadziej występująca postać tej choroby. Najwięcej zarażeń odnotowuje się jesienią. Rozwija się przede wszystkim u osób immunoniekompetentnych. Towarzyszy jej przejmujące uczucie swędzenia i łuszczenie skóry. Jest oporny na standardowe metody leczenia.

Mimo że pierwsze doniesienia na temat świerzbu sięgają czasów starożytnych, to przypadłość ta pozostaje aktualnym problemem medycznym, szeroko rozpowszechnionym na całym świecie. Jest to zaraźliwa choroba pasożytnicza występująca w wielu odmianach, z których za najcięższą uważa się świerzb norweski. Dokładna diagnoza chorego opiera się na przeprowadzeniu badania mikroskopowego, które ukaże zlokalizowane w skórze roztocza świerzbowca. Materiałem do badania są zeskrobiny grudek lub nienaruszonych kanałów.

Czym jest świerzb norweski?

Świerzb to choroba zakaźna wywoływana przez świerzbowca – pasożyta należącego do gromady pajęczaków, który żywi się keratyną zawartą w warstwie rogowej naskórka. Jedną z mniej znanych jego odmian jest świerzb norweski. Jest to ciężka i bardzo rzadko występująca postać choroby, rozwijająca się w populacji osób immunoniekompetentnych. W środowisku medycznym określana jest też jako świerzb hiperkeratotyczny.

Na skórze osób chorych na świerzb norweski występuje ogromna liczba pasożytów. Podczas gdy w przebiegu innych odmian choroby stwierdza się przeważnie do kilkudziesięciu roztoczy na powierzchni skóry, w przebiegu świerzbu norweskiego na ciele mogą znajdować się miliony świerzbowców. Do zakażenia świerzbowcem dochodzi drogą kontaktu bezpośredniego z osobą chorą lub w sposób pośredni za pomocą przedmiotów (pościeli, ubrań, bielizny), na których znajdują się zapłodnione samice pasożyta.

Kogo dotyczy świerzb norweski?

Choroba może pojawić się w każdej grupie wiekowej przedstawicieli obu płci, ale świerzb norweski występuje w większości przypadków u osób z upośledzeniem układu odpornościowego, co następuje przede wszystkim w przebiegu zakażeń wirusowych (HIV), AIDS, tocznia trzewnego, reumatoidalnego zapalenia stawów i chorób nowotworowych. Podatne na zakażenie są także osoby poddane miejscowemu lub systemowemu leczeniu immunosupresyjnemu z powodu przeszczepu i leczone kortykosteroidami. Specjaliści donoszą, że choroba ta często pojawia się u ludzi przebywających w więzieniach i innych zakładach zamkniętych, w których panują bardzo niskie standardy higieny. Narażeni są również ludzie zaniedbani i wyniszczeni. Zakażeniom sprzyjają warunki panujące w sezonie jesienno-zimowym. Choroba dotyczy też częściej osób starszych i chorych psychicznie.

Zobacz film: Budowa i funkcje skóry. Źródło: 36,6.

Świerzb norweski – objawy

Typowym objawem  świerzbu jest świąd. Jednak u części pacjentów z odmianą hiperkeratotyczną, świąd nie występuje, a u reszty jest słabo nasilone. Charakterystyczne jest zajęcie wałów paznokciowych, pobruzdowanie płytek paznokcia. Innymi charakterystycznymi objawami świerzbu norweskiego są zmiany rumieniowo-złuszczające z tworzeniem się hiperkeratotycznych łusek, przypominając łuszczycę. Oznacza to, że na ciele pojawiają się suche strupy, powodujące złuszczanie się naskórka. Łuski osiągają wielkość 0,3–1,5 cm. Po ich usunięciu pozostaje zaczerwieniona skóra.

Ponadto mogą się pojawić zmiany skórne o charakterze krwotocznym oraz liczne wykwity, które stanowią nory świerzbowcowe (świerzbowce drążą korytarze tylko w skeratynizowanych strukturach warstwy rogowej, tj. na powierzchni grzbietowej palców stóp i dłoni, na łokciach), grudki, nadżerki, przeczosy i plamy. Choroba może przypominać łuszczycę, wyprysk alergiczny i chłoniaka T skóry.

Lokalizacje zmian w świerzbie norweskim

Świerzb norweski jest jedyną postacią, która zajmuje okolicę międzyłopatkową i pojawia się na twarzy. Częstą lokalizacją zmian chorobowych są kolana, łokcie, nadgarstki, ramiona, pośladki, dłonie, stopy i owłosiona skóra głowy. Nieleczona i długo trwająca choroba może spowodować zajęcie skóry nawet na całym ciele.

Na czym polega leczenia świerzbu norweskiego?

Podczas leczenia świerzbu norweskiego osoby chore należy poddać izolacji, aby uniemożliwić rozprzestrzenianie się zakażeń. Leczenie skupia się na farmakoterapii. Największą popularnością w leczeniu świerzba cieszy się permetryna. Jest to syntetyczny pyretroid (środek używany do zwalczania owadów), który stosuje się miejscowo, w stężeniu 5%. Lek powoduje porażenie pasożyta, a w konsekwencji jego śmierć. Niestety w większości przypadków odmiany norweskiej, leczenie miejscowe okazuje się mało skuteczne. Oprócz leczenia miejscowego wskazane jest też stosowanie leczenia ogólnego iwermektyną (0,1–0,2 mg/kg jednorazowo lub dwukrotnie w odstępach tygodniowych) i leczenia złuszczającego.

Uciążliwe uczucie świądu zmniejszy aplikowanie kremu przeciwświerzbowego, który w przypadku świerzbu norweskiego powinno się także stosować na skórę głowy. Specjaliści zalecają, aby podczas terapii zadbać o odpowiedni poziom higieny osobistej – pamiętać o częstym myciu się oraz zmienianiu bielizny osobistej i pościelowej.

Zobacz film: Pasożyt w ciele człowieka. Źródło: Dzień Dobry TVN.

Bibliografia:

1. Korycińska J., Dzika E., Lepczyńska M. i wsp., Scabies: Clinical manifestations and diagnosis,”Polish Annals of Medicine”, 2015, 22(1), s. 63–66.

2. Hajdusianek W., Kamińska D., Hryncewicz-Gwóźdź A. i wsp., Severe scabies misdiagnosed as allergic reaction after kidney transplantation, "PrzypadkiMedyczne.pl”, 2017, 95, s. 445–448.

3. Salomon J., Szepietowski J., Zastosowanie permetryny w leczeniu świerzbu, „Dermatologia Kliniczna”, 2013, 15(3), s. 121-125.

4. Górkiewicz-Petkow A., Michałowska O., Petkow L., Świerzb – problemy diagnostyczne i terapeutyczne, „Medycyna Rodzinna”, 2009, 4, s. 70-74.

5. Almond D.S., Green C.J., Geurin D.M., Evans S., Lesson of the week: Norwegian scabies misdiagnosed as an adverse drug reaction, “BMJ”, 2000, 320, s. 35-36.

6. Omielan K., Babiżewska I., Szczerkowska-Dobosz A., Nowicki R., Ocena wiedzy na temat świerzbu wśród osób związanych ze służbą zdrowia, „Medycyna Rodzinna”, 2014, 1, s. 19-22.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
24
7
Polecamy
Choroby pasożytnicze skóry.
Częste pasożyty skóry - świerzbowiec, wesz, pchła i nużeniec
Choroby pasożytnicze skóry. Częste pasożyty skóry - świerzbowiec, wesz, pchła i nużeniec TVN zdrowie
Trądzik grudkowy - u dorosłych, podskórny, maść.
Jak leczyć trądzik grudkowy?
Trądzik grudkowy - u dorosłych, podskórny, maść. Jak leczyć trądzik grudkowy? Dzień Dobry TVN
Łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt 
Łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt  Dzień Dobry TVN
Świerzb – objawy i leczenie.
Jakie są przyczyny powstawania świerzbu?
Świerzb – objawy i leczenie. Jakie są przyczyny powstawania świerzbu? TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty