Polub nas na Facebooku
Czytasz: Czym jest kontaktowe zapalenie skóry? Leczenie domowe i specjalistyczne
menu
Polub nas na Facebooku

Czym jest kontaktowe zapalenie skóry? Leczenie domowe i specjalistyczne

NAN

Fot: chajamp / fotolia.com

Kontaktowe zapalenie skóry to stan zapalny wywołany przez substancję, która ma styczność ze skórą. W celu identyfikacji czynnika drażniącego wykonuje się próby płatkowe, przykładając do skóry standardowy zestaw alergenów. Objawy kontaktowego zapalenia skóry to rumień, obrzęk, pęcherze, świąd i łuszczenie się naskórka.

Kontaktowe zapalenie skóry znane jest też pod nazwą wyprysk kontaktowy. Najczęstsze substancje odpowiadające za powstanie takiej reakcji skórnej stanowią: metale, jak nikiel, chrom, kobalt (obecne zwłaszcza w biżuterii, okularach, suwakach), substancje zapachowe zawarte w kosmetykach, środki odkażające, benzyna, olej napędowy, formaldehyd (zawarty w odzieży i lakierach do paznokci).

Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry a kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia

Kontaktowe zapalenie skóry jest jedną z najczęstszych dermatoz. Obejmuje wszystkie niepożądane reakcje skórne wywołane bezpośrednim kontaktem czynników zewnątrzpochodnych z powierzchnią skóry i błon śluzowych. Wyprysk kontaktowy alergiczny wywołują związki chemiczne o małej masie cząsteczkowej posiadające potencjał alergizujący. Najczęstszymi czynnikami odpowiadającymi za kontaktowe zapalenie skóry na tle alergicznym są: chrom (cement, beton, barwniki), nikiel, kobalt, formaldehyd, terpentyna. Pierwszy kontakt z czynnikiem drażniącym nie wywołuje objawów skórnych. Najpierw musi wytworzyć się stan nadwrażliwości na daną substancję. Przy ponownym zetknięciu z alergenem uruchamia się reakcja uczulonego układu odpornościowego i dochodzi do wyprysku alergicznego.

Odrębne schorzenie stanowi kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia, w którym odpowiedź skóry na bodźce zewnętrzne występuje bez pośrednictwa układu immunologicznego. Nie ma nic wspólnego z nadwrażliwością na dany antygen. Niska temperatura i wilgotność powietrza sprzyjają rozwojowi schorzenia. Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia to miejscowa reakcja zapalna i uszkodzenie skóry, za które odpowiada jednorazowa albo powtarzająca ekspozycja na bodźce fizyczne (ciśnienie, tarcie, wibracja), substancje chemiczne zawarte w głównie kosmetykach i detergentach lub czynniki powietrznopochodne (pyły, gazy, pary).

Z powodu dużego podobieństwa obrazu klinicznego obie jednostki chorobowe są często ze sobą mylone. Dlatego do prawidłowego postawienia rozpoznania niezbędne jest przeprowadzenie szczegółowej diagnostyki. Wykonywane są próby ekspozycji i eliminacji z podejrzanymi czynnikami przyczynowymi, posiewy bakteryjne, biopsja skóry, testy skórne, badania krwi i oznaczenie poziomu przeciwciał IgE. Podstawową metodą służącą do rozpoznawania wyprysku kontaktowego są próby płatkowe, na temat których szeroko pisze dr hab. n. med. Radosław Śpiewak.

Jakie objawy daje kontaktowe zapalenie skóry?

Obie postacie wyprysku kontaktowego dają podobne objawy. Typowym symptomem są zmian skórne. Pierwotnym wykwitem jest grudka wysiękowa i pęcherzyk. Ogniska wyprysku kontaktowego nie są wyraźnie odgraniczone, a skóra wokół nich jest zaczerwieniona. Często towarzyszy im świąd, obrzęk, łuszczenie, zgrubienie i pękanie skóry oraz gorączka. Zmiany ustępują bez pozostawienia śladu.

Zmiany zlokalizowane są najczęściej na dłoniach (głównie na grzbiecie rąk), nadgarstkach, brzuchu, wargach, twarzy, narządach płciowych i skórze okolicy oczodołów. W przypadku alergicznego kontaktowego zapalenia skóry wyprysk może pojawić się w miejscu odległym od tego, w którym doszło do kontaktu z alergenem.

Zobacz także: Wysypka alergiczna u dziecka i dorosłych, jak wygląda i jak ją leczyć

Kontaktowe zapalenie skóry – leczenie

Leczenie kontaktowego zapalenia skóry opiera się przede wszystkim na eliminacji czynnika drażniącego. W łagodzeniu objawów zastosowanie ma farmakoterapia. Choremu zaleca się kortykosteroidy – prednizon, hydrokortyzon. Zmniejszenie świądu i pieczenia przyniosą środki przeciwhistaminowe. W niektórych przypadkach niezbędne jest podanie leków immunosupresyjnych obniżających aktywność układu odpornościowego. Przy zakażeniach wtórnych konieczna jest antybiotykoterapia. Do leczenia wyprysku alergicznego stosuje się odczulanie. Sięgnąć można po środki o działaniu przeciwobrzękowym i odkażającym, jak okłady z 3% kwasu bornego czy kąpiele w słabym roztworze nadmanganianu potasu. Niekiedy konieczne jest wykorzystanie działania złuszczającego, które wykazuje 5–10% kwas salicylowy na podłożu parafinowym i mocznik w stężeniu 5–10% na podłożu lipofilnego kremu czy maści.

Zobacz także: Testy alergiczne z krwi ogólne i specyficzne: potwierdzanie alergii i wykrywanie alergenów

Kontaktowe zapalenie skóry – leczenie domowe

Kontaktowe zapalenie skóry leczy się też domowo. Warto chronić zmiany skórne specjalistyczną odzieżą. Zastosowanie ma tutaj dermasilk, czyli bielizna i odzież lecznicza z modyfikowanej przędzy jedwabnej. Podczas pracy ze środkami chemicznymi stosować należy odzież ochronną.

Do pielęgnacji ciała zaleca się używanie łagodnych kosmetyków dla alergików. Dodatkowo należy stosować emolienty celem nawilżenia skóry i wzmocnienia naturalnej bariery ochronnej – sebum. Na zmiany pęcherzykowe z wysiękiem stosuje się okłady ściągające wody z 0,9% roztworem soli fizjologicznej, które wysuszają skórę i łagodzą świąd. Niwelują go też miejscowo stosowane okłady z mentolu kamfory czy tartych ziemniaków. Zabiegi na bazie miodu manuka działają przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i oczyszczająco. Okłady z naparu z nagietka lub gwiazdnicy pospolitej łagodzą zapalenie skóry i dokuczliwe swędzenie. Przemywanie zmian skórnych wywarem po gotowaniu marchwi przyspieszy gojenie i regenerację skóry.

Zobacz film: Jakie funkcje pełni skóra człowieka? Źródło: Bez skazy

Bibliografia:

  1. Kręcisz B., Chomiczewska-Skóra D., Kieć-Świerczyńska M., Kontaktowe zapalenie skóry – alergia czy reakcja z podrażnienia, „Alergia”, 2014; 2: 13–16.
  2. Mędrala W., Podstawy alergologii, Wrocław, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, 2006.
  3. Langner A., Współczesne leczenie wybranych chorób skóry, Warszawa, OIN Polfa, 2002.
  4. Śpiewak R., Alergia kontaktowa – diagnostyka i postępowanie, „Alergia Astma Immunologia”, 2007; 12(3): 109–127.
  5. Kieć-Świerczyńska M., Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, „Alergia Astma Immunologia”, 1998; 3(2): 61–65.
  6. Gliński W., Rudzki E., Wyprysk. Alergologia dla lekarzy dermatologów, Lublin, Czelej, 2002: 473–519.
  7. Żmudzińska M., Czarnecka-Operacz M., Rozwój diagnostyki alergii kontaktowej, „Advances in Dermatology and Allergology”, 2005; 22(4): 179–182.
  8. http://www.alergologia.biz.pl/files/alergologia_2009_1.pdf.
Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
13
3
Polecamy
Co wywołuje uczulenie na rękach?
Objawy i łagodzenie alergii na dłoniach
Co wywołuje uczulenie na rękach? Objawy i łagodzenie alergii na dłoniach TVN zdrowie
Atopowe zapalenie skóry.
Choroba, w której może pomóc psycholog
Atopowe zapalenie skóry. Choroba, w której może pomóc psycholog Dzień Dobry TVN
Sposoby na swędzącą skórę głowy i całego ciała
Sposoby na swędzącą skórę głowy i całego ciała Dzień Dobry TVN
Najczęstsze alergie skórne u dzieci i dorosłych oraz sposoby ich leczenia
Najczęstsze alergie skórne u dzieci i dorosłych oraz sposoby ich leczenia TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty