To właśnie czepiec ścięgnisty odpowiada za unoszenie brwi, a także powstawanie zmarszczek, które wraz z wiekiem stają się coraz bardziej widoczne na czole. Znajduje się bezpośrednio nad czaszką, ale zamiast do niej przytwierdzony jest do skóry głowy. Jego położenie zależy zarówno od mięśni, które są z nim złączone, jak i kości czaszki.
Jakie mięśnie tworzą czepiec ścięgnisty?
Mięsień potyliczno-czołowy składa się z dwóch parzystych brzuśców – potylicznego i czołowego. Pierwszy z nich znajduje się w tylnej części głowy, blisko powierzchni skóry. Rozpoczyna się na kości potylicznej i przechodząc przez okolicę ucha zewnętrznego (wyrostek sutkowaty), kieruje się ku górze, gdzie struktura mięśniowa przechodzi we włókna czepca ścięgnistego. Brzusiec czołowy z kolei znajduje się na przedniej części czaszki. Początek mięśnia znajduje się w okolicy skóry brwi. Włókna mięśniowe przebiegają w kierunku szczytu czaszki i w połowie czoła, przechodząc w rozcięgno stanowiące część czepca ścięgnistego.
Kolejną strukturą tworzącą czepiec ścięgnisty jest mięsień skroniowo-ciemieniowy. Rozpoczyna się w okolicy czepca, a kończy na chrząstce małżowiny usznej. Mięsień ten jest strukturą szczątkową i zdarza się, że przebiega wyłącznie w obrębie czepca ścięgnistego, z pominięciem małżowiny usznej.
Polecamy: Płaty mózgu – krótki opis płata czołowego, ciemieniowego, skroniowego, potylicznego
Czy mózg można trenować? Odpowiedź na filmie:
Jaka jest funkcja czepca ścięgnistego w naszym organizmie?
Czepiec ścięgnisty,jest strukturą, którą można biernie przesuwać w kierunku czoła i potylicy. Umiejętność czynnego poruszania występuje u małp, które w znacznym stopniu potrafią poruszać skórą głowy. Zdolność ta bardzo rzadko występuje u ludzi.
Napięcie części potylicznej mięśnia czołowo-potylicznego odpowiada za utrzymanie położenia czepca ścięgnistego, który jest podparciem dla brzuśca czołowego. Jego funkcją jest unoszenie brwi. Jest również jedynym mięśniem, który odpowiada za tworzenie się fałdów na czole (zmarszczek). Ustalają się one wraz z wiekiem i stanowią część osobniczego wyglądu twarzy.
Czepiec ścięgnisty luźno przylega do okostnej, dlatego między nim a kością czaszki mogą powstać wylewy krwawe oraz szerzyć się infekcje ropne. Pierwsze są najczęściej wynikiem urazu, natomiast drugie zazwyczaj powstają w wyniku rozprzestrzenienia się pobliskiej infekcji ropnej.
Wielu teraputów i masażystów zwraca również uwagę na fakt, że nadmiernie przylegający do czaszki czepiec ścięgnisty może utrudniać właściwy przepływ krwi w naczyniach między pasmem tkanki a czaszką, co niekiedy bywa przyczyną m.in. bólu głowy o charakterze napięciowym. Dzieje się tak na skutek dużego napięcia przyczepionych do czepca cienkich pasm mięśni położonych pod skórą. Bóle opisywane są często jako powodujące wrażenie ucisku czy promieniujące do potylicy. Bardzo często są wynikiem ucisku jednego z nerwów podpotylicznych. Przyczyną dolegliwości może być m.in. stres, ale też brak ruchu i utrzymywanie jednej pozycji przez dłuższy czas (np. siedzący tryb pracy) czy uraz lub zaburzenia w oddychaniu. Pomóc może wizyta w gabinecie fizjoterapeuty, który zastosuje masaż rozluźniający i redukujący napięcie.
Bibliografia:
Anatomia Człowieka tom I, A. Bochenek, M. Reicher, Warszawa, 2013, s. 757–758.
