Augmentacja kości to zabieg pozwalający na odtworzenie funkcji i struktur utraconych tkanek przyzębia lub kości wyrostka zębodołowego. Niestety jest dość drogi, gdyż średni jego koszt szacowany jest na 1000 zł. Augmentacja może opierać się na autoprzeszczepie lub użyciu materiałów izogennych, allogennych, ksenogennych lub alloplastycznych.
Czym jest augmentacja kości?
Augmentacja kości (z ang. augmentation) określana zwyczajowo nadbudową kości to zabieg stomatologiczny, który polega na wypełnieniu pojedynczych ubytków kości wyrostka zębodołowego. W konsekwencji wytworzenia tkanki kostnej możliwe jest zwiększenie jego wysokości i grubości. Najczęściej przeprowadzana jest augmentacja kości szczęki. W nomenklaturze medycznej zabieg ten figuruje pod nazwą sterowanej regeneracji kości (z ang. guided bone regeneration, GBR).
Zanik kości zauważa się po ekstrakcji zęba. W związku z tym usuwanie zębów powinno stanowić ostateczne rozwiązanie, po którym konieczne jest odpowiednie zabezpieczenie zębodołu. Stopień zaniku kości determinowany jest przede wszystkim czasem, jaki upłynął od momentu usunięcia zęba do planowanej implantacji. Badacze podkreślają, że im więcej czasu upłynęło od ekstrakcji zęba, tym większy nastąpił zanik kości. Do atrofii kości predysponować mogą także przebyte urazy, nieprawidłowe uzupełnienia protetyczne czy zapalenie przyzębia. Fizjologiczny proces zaniku kości, w której umocowany był ząb, związany jest z ustaniem funkcji fizjologicznej policzkowej części zębodołu.
Polecamy: Odbudowa zęba – na włóknie szklanym, na korzeniu
Kiedy zakłada się licówki? Dowiesz się tego z naszego filmu:
Na czym polega augmentacja kości?
Planowanie zabiegu opiera się na wcześniej wykonanym pantomogramie (badanie radiologiczne) i badaniu klinicznym. W przypadku zaistnienia jakichkolwiek wątpliwości zastosowanie znajduje tomografia komputerowa. Augmentacja kości to zabieg wykonywany w znieczuleniu miejscowym. W pierwszej kolejności przeprowadza się odseparowanie płata śluzówkowo-okostnowego w regenerowanej okolicy. Następnie wprowadza się materiał kościozastępczy lub kostny, który nakrywa się membraną i odseparowanym wcześniej płatem błony śluzowej. Niekiedy membrana zaporowa zaburzyć może ukrwienie rany, co utrudnia proces gojenia się. W czasie kilku miesięcy dochodzi do zmiany użytego materiału zastępczego w pełnowartościową kość. Niestety istnieje ryzyko niepowodzenia zabiegu w przypadku znacznych zaników kości. Niekorzystnie na efekty leczenia wpływa zbyt duża objętość wprowadzonego materiału, która powodować może napięcie, a przez to rozejście się brzegów rany. Wówczas konieczne jest jego powtórzenie. Korzystne działanie wykazuje osocze bogatopłytkowe PRP, które stymuluje odbudowę kości i odgrywa funkcję macierzy dla powstających na nowo naczyń krwionośnych dostarczających tkance kostnej niezbędnych substancji odżywczych.
Polecamy: Nowoczesne znieczulenie stomatologiczne podawane pod kontrolą komputera
Jakie materiały stosuje się do augmentacji kości?
W augmentacji kostnej zastosowanie znajdują następujące materiały:
- autogenne – autoprzeszczep po wcześniejszym pobraniu od chorego fragmentu kości przeznaczonej do umieszczenia w jamie ustnej. Uważany jest za najbardziej korzystny materiał. Pobrany bywa z okolicy żuchwy za ostatnimi zębami trzonowymi, guza szczęki czy bródki. W przypadku konieczności użycia większej ilości materiału pozyskuje się go z kości piszczelowej lub talerza biodrowego,
- izogenne – kość pobrana od identycznej pod względem genetycznym osoby,
- allogenne – kość pobrana od innego człowieka, uzyskana z banków kości, ma postać bloczków, proszku, wiórków,
- ksenogenne – kość pozyskana od przedstawicieli innego gatunku, w tym świń lub bydła, ma postać bloczków lub granulatów,
- alloplastyczne – syntetyczne lub naturalne ciała obce.
Augmentacja kości – wskazania i korzyści z zabiegu
Augmentacja kości przeprowadzana jest przed zabiegiem uzupełniania braków zębowych przy wykorzystaniu implantów, kiedy nie pozwala na to stopień zaniku kości. Inne wskazania to kieszenie przyzębne i paradontoza.
Augmentacja kości zapobiega powstawaniu trwałych zmian w budowie kostnej żuchwy i szczęki, w konsekwencji których dochodzi do dysfunkcji narządu żucia. Dodatkowo zabieg zapobiega powstawaniu zaburzeń zgryzu czy zmian w rysach twarzy będących wynikiem innego kształtu dziąseł (obniżeniu ich wysokości), zapadnięciu policzków i ust, optycznemu dłużeniu nosa, pojawieniu się zmarszczek wokół ust.
Powikłania po augmentacji kości
Naturalnym zjawiskiem po augmentacji zębów są dolegliwości bólowe. W przypadku wysokiego ich natężenia wskazane jest stosowanie leków przeciwbólowych. Objawy ustępują w ciągu kilku dni od zabiegu. Wśród powikłań augmentacji kości wymienia się: zapalenie kości szczęki, odrzucenie przeszczepu, niedostateczne odbudowanie kości, uszkodzenie znajdujących się obok zębów i zakażenie rany pooperacyjnej.
Bibliografia:
- Dominiak M., Podstawy chirurgii stomatologicznej, Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich, Wrocław 2010.
- Kryst L., Chirurgia szczękowo-twarzowa, PZWL, Warszawa 2016.
- Górska R., Konopka T., Periodontologia współczesna, Med Tour Press International, Otwock 2013.
