Latanie w ciąży zawsze budzi niepokój, nie tylko u przyszłych mam, ale również u osób z obsługi samolotu. Linie lotnicze mają swoje wymogi, a głównym obostrzeniem jest granica, do którego miesiąca ciąży można latać. O tym, czy kobieta w ciąży może wsiąść na pokład samolotu, decyduje przede wszystkim jej lekarz prowadzący, choć należy pamiętać, że ciąża jest dość nieprzewidywalnym stanem. Fakt, że w danym momencie przebiega prawidłowo, nie gwarantuje, że podróż samolotem, zmiana klimatu czy inne czynniki zewnętrzne nie wpłyną negatywnie na samopoczucie ciężarnej. Ponadto zawsze należy mieć na względzie fakt, iż w czasie podróży mogą pojawić się niepokojące objawy, niekoniecznie wynikające z podróży samolotem, jednak np. mogące uniemożliwić podróż powrotną.
Latanie w ciąży – czy jest bezpieczne?
W 2015 roku Royal College of Obstetricians and Gynaecologists wykazało, że latanie samolotem w ciąży nie powoduje żadnego istotnego wzrostu ryzyka przedwczesnego porodu, poronienia czy innych powikłań u płodu. Ludzki organizm w warunkach fizjologii dzięki naturalnym mechanizmom kompensacyjnym nie jest zagrożony podczas standardowych lotów samolotem. U zdrowego człowieka nie ma ryzyka niedotlenienia na poziomie komórkowym czy tego typu powikłań.
Głównym zagrożeniem związanym z długotrwałą podróżą jest powstanie zakrzepicy w naczyniach krwionośnych. Biorąc pod uwagę, że sama ciąża jest dodatkowym czynnikiem ryzyka powikłań zakrzepowych, tym bardziej trzeba rozważnie planować lot. Jeśli przyszła mama planuje podróż samolotem, powinna w szczególności zadbać o swoje bezpieczeństwo, gdyż znajduje się w grupie osób zagrożonych zakrzepicą.
Wątpliwy jest wpływ promieniowania kosmicznego na dobrostan kobiety w ciąży, szczególnie jeśli są to okazjonalne podróże. Ważne, by kobieta w ciąży była świadoma, że ma ogromny wpływ na redukcję ryzyka powikłań podróży. Jeśli obsługa lotu nie zarządzi w określonych sytuacjach przymusu siedzenia na miejscu, kobieta w ciąży powinna zadbać o znaczną mobilność w samolocie. Nie w każdej maszynie przemieszczenie się wąskim korytarzem jest komfortowe, jednak wystarczy wstać, kilkukrotnie wspiąć się na palcach stóp, by poprawić krążenie w kończynach dolnych. Odwodnienie to kolejny obok unieruchomienia czynnik zwiększający ryzyko zakrzepicy, w związku z czym przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów podczas lotu stanowi istotny czynnik prewencyjny.
Do którego miesiąca ciąży można latać?
Uznaje się, że podróż samolotem w ciąży jest możliwa do początku 37. tygodnia. W przypadku ciąży bliźniaczej lub większej liczby płodów za maksymalną granicę uznaje się 32. tydzień ciąży. Żadna kobieta nie chciałaby raczej rodzić w samolocie, gdzie trudno o profesjonalną opiekę położniczą. Niejednokrotnie zdarza się, że wśród pasażerów znajduje się lekarz, jednak niekoniecznie ginekolog położnik. Dla dziecka i mamy ogromnym zagrożeniem jest poród w domu i wszystkich innych miejscach poza salą porodową. Jeśli poród jest niepowikłany, na ogół wszystko przebiega pomyślnie, jednak nigdy nie można mieć co do tego pewności.
Warto mieć na względzie, że firmy ubezpieczeniowe nie są przychylne dla kobiet, które leciały samolotem w ciąży, tym bardziej jeśli doszło do awaryjnego lądowania i konieczności pilnego transportu do szpitala. Latanie w ciąży nie jest oczywiście zabronione, jednak każdy przewoźnik ustala własne reguły. Zwykle wskazuje górną granicę wieku ciąży, a po 28. tygodniu wymaga aktualnego zaświadczenia lekarskiego, informującego o braku przeciwwskazań do lotu.
Praca a lot w ciąży
Nie należy zapominać, że latanie samolotem w ciąży może okazać się konieczne w przypadku niektórych zawodów. Uznaje się, że kobieta pilot w lotnictwie komercyjnym powinna zaprzestać odbywania lotów w momencie rozpoznania ciąży. Zdarza się jednak, że przez pewien czas chce pozostać czynna zawodowo. Wtedy maksymalną granicą jest 26. tydzień. Podobnie sprawa wygląda w przypadku pozostałego personelu lotniczego.
Przeciwwskazania do lotu w ciąży
Przeciwwskazania do lotu kobiety ciężarnej każdorazowo stwierdza ginekolog. Nawet jeśli przyszła mama czuje się dobrze, lekarz może podczas badania uznać, że istnieje ryzyko porodu przedwczesnego czy innych powikłań. Ewidentne objawy w postaci plamień czy krwawienia z dróg rodnych, silna anemia i inne stany upośledzające fizjologiczne mechanizmy kompensacyjne organizmu stanowią bezwzględne przeciwwskazanie do lotu samolotem. Do listy obostrzeń dochodzi również szereg schorzeń przewlekłych, stanowiących przeciwwskazanie dla wszystkich osób, nie tylko kobiet w ciąży.
Fakty i mity o ciąży:
Bibliografia:
1. Kobieta ciężarna w podróży, Forum Medycyny Rodzinnej 2014, tom 8, nr 3, 135–141.
2. Krzysztof Korzeniewski, Medycyna podróży, PZWL, Wałbrzych, 1, 2015.
