Polub nas na Facebooku
Czytasz: Co to jest kwasica oddechowa? Objawy, przyczyny, leczenie
menu
Polub nas na Facebooku

Co to jest kwasica oddechowa? Objawy, przyczyny, leczenie

lekarz

Fot.: javiindy / stock.dobe.com

Kwasica oddechowa, czyli zakwaszenie organizmu spowodowane nagromadzeniem dwutlenku węgla we krwi i w tkankach, może mieć postać ostrą lub przewlekłą. Przyczyny najczęściej związane są ze schorzeniami płuc. Leczenie kwasicy oddechowej zależy od choroby podstawowej.

Utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Kwasica (łac. acidosis) to stan, w którym pH krwi spada poniżej normy, czyli 7,35.

Wyróżnia się 2 główne rodzaje kwasicy:

  1. kwasicę metaboliczną (mleczanową i ketonową),
  2. kwasicę oddechową.

Objawy kwasicy oddechowej

Jeśli choroba rozwija się szybko, stwierdza się ostrą kwasicę oddechową – ma wtedy miejsce gwałtowne zatrzymywanie dwutlenku węgla w organizmie. Natomiast kwasica oddechowa, która trwa dłużej niż dobę, ma formę przewlekłą; objawy zwykle zauważa się po 2–5 dniach.

Kwasica oddechowa wysyła nieswoiste objawy. W ostrej kwasicy oddechowej pojawiają się: lęk, halucynacje, niepokój, objawy psychotyczne. Jeśli dojdzie do nagłego wzrostu dwutlenku węgla (do ok. 75 mm Hg), pacjent może stracić przytomność. Charakterystyczna dla ostrej kwasicy oddechowej jest sinica, czyli niebieskawosine zabarwienie skóry oraz błon śluzowych ciała. Do tego dochodzą objawy choroby podstawowej.

Oznaki przewlekłej kwasicy oddechowej to: senność, bóle głowy, apatia, zaburzenia pamięci, problemy z koncentracją, drażliwość, przemijające objawy psychotyczne oraz najgroźniejszy objaw kwasicy – śpiączka. Pojawiają się też sinica oraz hipoksemia, czyli obniżenie ciśnienia parcjalnego (cząstkowego) tlenu we krwi tętniczej. W obrazie klinicznym przewlekłej kwasicy oddechowej stwierdza się objawy przewlekłej niewydolności oddechowej (hiperkapnię, przekrwienie spojówek, nadciśnienie płucne, tarczę zastoinową na dnie oka).

Kwasica oddechowa – przyczyny

Choroba ma zróżnicowaną etiologię. Istotą kwasicy oddechowej jest hiperkapnia, czyli stan nieprawidłowo podwyższonego ciśnienia parcjalnego (cząstkowego) dwutlenku węgla (pCO2) we krwi – powyżej 45 mm Hg (6,0 kPa). Kwasica oddechowa zwykle jest efektem zmniejszonej wentylacji pęcherzykowej (rzadziej rozwija się wskutek zwiększonej produkcji dwutlenku węgla). Może być też związana z utrudnioną dyfuzją dwutlenku węgla i/lub zaburzeniami prawidłowego stosunku wentylacji do perfuzji (przepływu płynu ustrojowego) w płucach.

Przyczynami ostrej kwasicy oddechowej mogą być:

  • choroby ośrodkowego układu nerwowego,
  • choroby struktur klatki piersiowej i opłucnej,
  • choroby miąższu płuc,
  • choroby nerwów obwodowych i mięśni,
  • obturacja dolnych dróg oddechowych,
  • stosowanie leków przeciwdepresyjnych działających na ośrodek oddechowy,
  • rozmaite inne schorzenia i czynniki (m.in. zatrzymanie krążenia, zapadnięcie podstawy języka u nieprzytomnego chorego, wstrząs, sepsa, ciało obce w drogach oddechowych, stosowanie leków powodujących wiotczenie mięśni).

Przyczynami przewlekłej kwasicy oddechowej mogą być:

  • obturacja dolnych dróg oddechowych (najczęściej przewlekła obturacyjna choroba płuc),
  • choroby układu nerwowego i mięśni,
  • choroby mięśni struktur klatki piersiowej i opłucnej,
  • choroby miąższu płuc (rzadko),
  • inne (m.in. obturacyjny bezdech senny, otyłość, zwężenie dróg oddechowych).

Kwasica oddechowa – diagnostyka

Kwasica oddechowa powoduje m.in.:

  • zmniejszenie syntezy białek i wzrost ich rozpadu,
  • skok wydzielania kortyzolu (tzw. hormonu stresu),
  • wzrost wydalania fosforanów nieorganicznych z moczem, a także wapnia oraz magnezu,
  • utrudnione wiązanie tlenu przez hemoglobinę,
  • upośledzenie kurczliwości mięśnia sercowego,
  • zaburzenia rytmu serca,
  • zatrzymanie krążenia.

Kwasicę oddechową rozpoznaje się na podstawie objawów oraz badania gazometrycznego krwi tętniczej. W badaniu biochemicznym krwi wykonuje się panel elektrolitów osocza. Bada się ponadto stężenie mocznika, glukozy, kreatyniny. Podczas wywiadu lekarz pyta o istniejące choroby układowe, przyjmowane leki, przebyte urazy czy zaobserwowane zmiany w zachowaniu.

Leczenie kwasicy oddechowej

Forma terapii zależy od postaci kwasicy oddechowej (ostrej lub przewlekłej), natomiast rokowania uzależnione są od choroby podstawowej oraz nasilenia niewydolności oddechowej.

Ostrą kwasicę oddechową leczy się w zależności od przyczyny, czyli choroby, która ją wywołała. Na formę terapii wpływa także stopień niewydolności oddechowej. Celem leczenia jest przywrócenie właściwej wentylacji pęcherzykowej. Stosuje się m.in. leki rozszerzające oskrzela, glikokortykosteroidy, tlenoterapię, czasem też wentylację mechaniczną.

Również przewlekłą kwasicę oddechową leczy się poprzez zwalczanie choroby podstawowej. W przypadku współistnienia niewydolności oddechowej należy zastosować tlenoterapię.

Zobacz film: Co podnosi poziom zakwaszenia? Źródło: 36,6

Bibliografia:

1. Paweł Stróżecki, Jacek Manitius, Kwasica oddechowa

2. Marcin Skrok, Alicja Nowicka, Kwasica i zasadowica oddechowa (równowaga kwasowo-zasadowa podstawy, kwasica oddechowa, zasadowica oddechowa)

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
78
2
Polecamy
Refluks.
Dolegliwość czy poważna choroba?
Refluks. Dolegliwość czy poważna choroba? Dzień Dobry TVN
Nadmiar magnezu - przyczyny, objawy i leczenie
Nadmiar magnezu - przyczyny, objawy i leczenie Dzień Dobry TVN
Hipoksemia – co to jest?
Jakie są jej objawy i jak ją leczyć?
Hipoksemia – co to jest? Jakie są jej objawy i jak ją leczyć? TVN zdrowie
Hiperkapnia – objawy i przyczyny powstania, leczenie
Hiperkapnia – objawy i przyczyny powstania, leczenie TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty