Histydyna odgrywa wiele istotnych ról w organizmie człowieka. Jej niedobór powoduje zmęczenie i brak energii. Aminokwas ten jest niezbędny do produkcji histaminy. Wykazuje działanie ochronne na układ krążenia, zapewnia równowagę składników mineralnych we krwi, wspomaga pracę układu pokarmowego i przyspiesza regenerację po wysiłku fizycznym. Bierze również udział w syntezie białek, w tym hemoglobiny. W sprzedaży znajduje się wiele suplementów zawierających histydynę.
Co to jest histydyna?
Histydyna (z łac. Histidinum) to organiczny związek chemiczny należący do grona aminokwasów białkowych. Oznaczana symbolem His lub H ma postać krystalicznego proszku lub bezbarwnych kryształów. Wzór sumaryczny histydyny ma następującą postać: C 6 H 9 N 3 O 2 . Według standaryzacji przyjętej przez Międzynarodową Unię Chemii Czystej i Stosowanej (ang. International Union of Pure and Applied Chemistry, IUPAC) związek ten figuruje też pod nazwą kwas 2-amino-3-imidazopropionowy.
Histydyna zaliczana jest do grupy aminokwasów zasadowych, ponieważ jej boczny łańcuch zawiera 2 atomy azotu, oraz aminokwasów aromatycznych, gdyż posiada aromatyczny pierścień imidazolowy. Syntetyzowana jest z adenozyno-trójfosforanu i 5-fosforanu rybozy. Z histydyny w reakcji dekarboksylacji w obecności fosforanu pirydoksalu powstaje histamina.
Jak powinna wyglądać zdrowa dieta? Dowiesz się tego z naszego filmu
Gdzie znajduje się histydyna?
Histydyna to aminokwas względnie egzogenny. Dorosły organizm jest w stanie syntetyzować go samodzielnie w wystarczających ilościach, natomiast organizm rozwijający się syntetyzuje go zbyt mało. W związku z tym niezbędne jest dostarczanie go wraz z pożywieniem lub poprzez suplementację. Źródłem histydyny są białka pokarmowe, głównie zwierzęce. Produktami bogatymi w histydynę są: mięso wieprzowe i drobiowe, jaja, ryby (zwłaszcza tuńczyk, sardynki, łosoś wędzony) oraz mleko i jego przetwory.
Dodatkowo aminokwas ten można znaleźć w: bananach, pestkach dyni, nasionach lnu, słonecznika i sezamu, migdałach, orzechach arachidowych i pistacjowych, fasoli, grochu, soi, razowym pieczywie oraz kaszy gryczanej i jaglanej. W przypadku suplementacji histydyna dostępna jest przeważnie w formie proszku, który po wymieszaniu z wodą lub sokiem spożywa się około 30 minut przed posiłkiem. Zalecana dzienna dawka wynosi 150 mg. Na rynku niewiele jest monopreparatów zawierających histydynę. W suplementacji bardzo często występuje ona razem z beta-alaniną, co wspomaga proces syntezy karnozyny. W sprzedaży histydyna dostępna jest także w postaci kapsułek i występuje w odżywkach białkowych.
Jakie jest działanie i zastosowanie histydyny?
Histydyna wykazuje dość szerokie działanie w organizmie człowieka. Zapotrzebowanie na nią jest niewielkie i związane głównie z syntezą hemoglobiny, czyli czerwonego barwnika krwinek, którego zadaniem jest przenoszenie tlenu. Histydyna zwiększa przepływ krwi, działa ochronnie na układ krążenia i wykazuje właściwości antyarytmiczne. Ze względu na właściwości kardioprotekcyjne znalazła zastosowanie jako składnik niektórych płynów kardioplegicznych podawanych pod ciśnieniem do aorty. Histydyna zapobiega rozwojowi dysfunkcji skurczowej i uszkodzeniom ultrastrukturalnym.
Aminokwas ten jest prekursorem syntezy karnozyny (dipeptydu posiadającego właściwości antyoksydacyjne i buforujące) i histaminy (hormon tkankowy zaliczany do neurohormonów).
Histydyna posiada zastosowanie w przypadku ogólnego osłabienia organizmu. Przyspiesza regenerację po ciężkich i długich treningach fizycznych. Podnosi też wytrzymałość i siłę podczas wysiłku. Bierze udział w procesach metabolicznych i produkcji białek, co przekłada się na budowę tkanki mięśniowej. Stąd też stanowi częsty składnik suplementów dla sportowców.
Histydyna odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu systemu immunologicznego. W związku z tym pomaga zwalczać infekcje i chroni komórki nerwowe. Ma pozytywny wpływ na procesy trawienne – uwalnia w żołądku gastrynę, czyli enzym odpowiedzialny za trawienie oraz pozyskiwanie witamin, minerałów i innych składników odżywczych. Ponadto ma zdolność wiązania się z jonami metali przejściowych, m.in. z miedzią, cynkiem, niklem czy żelazem.
Pomaga w usuwaniu nadmiaru metali ciężkich z organizmu. Histydyna jest aminokwasem glukogennym, czyli może zostać przekształcona w organizmie w glukozę. Uczestniczy w ochronie organizmu przed promieniowaniem UV. Dieta obfitująca w histydynę może ułatwić chudnięcie.
Histydyna w diecie małych dzieci
Niemowlęta mają szczególnie duże zapotrzebowanie na histydynę, która dostarczana jest im wraz z mlekiem. Brak tego aminokwasu może prowadzić do zaburzeń wzrostu i przyrostu masy ciała, zatrzymania w organizmie niektórych produktów przemiany materii i zmian zanikowych w gruczołach łojowych.
Nadmiar histydyny w organizmie
Nadmiar histydyny w organizmie pojawia się bardzo rzadko, a narażone są na niego zwłaszcza osoby z wrodzonym upośledzeniem metabolizmu tego aminokwasu. Stan ten w nomenklaturze medycznej określa się mianem histydynemii. Jest to uwarunkowana genetycznie choroba metaboliczna. Objawami, jakie mogą pojawić się w przebiegu tego schorzenia, są m.in.: łagodny lub umiarkowany niedorozwój umysłowy, drżenie, opóźniony rozwój mowy i zaburzenia wymowy, psychozy, chwiejność emocjonalna, ataksja i niebieskie zabarwienie moczu. Leczenie polega przede wszystkim na ograniczeniu spożycia produktów zawierających duże ilości histydyny.
Bibliografia:
1. Kączkowski J., Podstawy biochemii, Warszawa, Wydawnictwo Naukowo- Techniczne, 1996.
2. Gawiński Ł., Wierzba T.H., Effect of histidine on heart rate variability in the rat, “Annales Academiae Medicae Gedanensis”, 2006, 36, s. 53-61.
Gdzie szukać cennego białka? Dowiesz się tego z naszego filmu
