Polub nas na Facebooku
Czytasz: Co to jest benzen (C6H6)? Normy w powietrzu, zastosowanie i objawy zatrucia
menu
Polub nas na Facebooku

Co to jest benzen (C6H6)? Normy w powietrzu, zastosowanie i objawy zatrucia

Mężczyzna i kobieta, trzymająca się za głowę, siedzą na łóżku

Fot: zinkevych / fotolia.com

Benzen (C6H6) to jedna z najgroźniejszych substancji przemysłowych. Ten rozpuszczalnik negatywnie wpływa na stan zdrowia i może nawet prowadzić do śmierci. Najczęściej benzen dostaje się do organizmu poprzez wdychanie oparów lub przez skórę. Jest szczególnie groźny dla kobiet w ciąży, dzieci, starszych i osób chorych.

Do zatrucia benzenem dochodzi najczęściej u osób pracujących w przemyśle: chemicznym, gumowym, farmaceutycznym, tworzyw sztucznych, lakierniczym itp. Według Centralnego Instytutu Ochrony Pracy w Polsce narażonych jest na nie ok. 8 tys. pracowników, dlatego też zatrucie nie jest częste. Warto zaznaczyć, że najwyższe dopuszczalne stężenie benzenu w powietrzu środowiska pracy wynosi 10 mg/m3, a wartość NDSCh – 40 mg/m3.

Benzen (C6H6) – co to jest?

Benzen, zapisywany jako wzór sumaryczny C6H6, to związek organiczny otrzymywany podczas przeróbki węgla kamiennego i ropy naftowej. Jest toksyczny i rakotwórczy, dlatego też stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Ponadto wykazuje działanie narkotyczne. Został odkryty w 1825 r. przez Michaela Faradaya, który wyodrębnił go z gazu świetlnego z londyńskiej lampy gazowej. Z kolei w 1845 r. Charles Mansfield wyodrębnił po raz pierwszy ten związek organiczny ze smoły węglowej. Benzen (benzol) nosi swoją nazwę dopiero od 1843 r. – nadał mu ją Justus von Liebig. Produkowano go od 1849 r. na skalę przemysłową. Od 1849 r. służy jako surowiec do produkcji detergentów, barwników, tworzyw sztucznych i medykamentów. Stanowi również składnik benzyny silnikowej.

Właściwości i zastosowanie benzenu

Benzen (C6H6) to bezbarwna substancja, która ma ostry zapach. Ponadto ten związek słabo rozpuszcza się w wodzie, za to lepiej w rozpuszczalnikach organicznych, takich jak: naftalen, wosk bądź tłuszcze. Benzen po podpaleniu ma kopcący płomień. Ciepło jego spalania wynosi 9470 kcal/kg. Substancja ta jest trwała chemicznie. Z kolei łatwo ulega m.in. reakcjom: acylowania, alkilowania oraz katalizowania kwasami Lewisa. Warto podkreślić, że jest to substancja toksyczna.

Zastosowanie benzenu wynika głównie z potrzeb przemysłu. Najczęściej stosuje się go jako składnik: lakierów, pestycydów, włókien syntetycznych, barwników, a także do otrzymywania – acetonu, aniliny, fenolu i bezwodnika maleinowego. Obecnie, ze względu na jego wysoką szkodliwość, zastępuje się go innymi, mniej toksycznymi rozpuszczalnikami.

Norma benzenu w powietrzu

Benzen powszechnie stosowany jest w przemyśle, jednak, jako że jest dostępny także w benzynie, spalinach, dymie tytoniowym, wodzie pitnej i produktach spożywczych, stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. 

Benzen w powietrzu to główne zagrożenie – wchłania się drogą oddechową. Innym sposobem jest absorbcja substancji przez skórę (forma ciekła). Aby nie doszło do zatrucia, jej dopuszczalny poziom wynosi 5 µg/m3. Jeśli stężenie wpisane w skalę jakości powietrza jest wyższe niż norma benzenu w powietrzu, to zaleca się albo skrócenie czasu przebywania na powietrzu (szczególnie przez kobiety w ciąży, dzieci i osoby starsze, a także z chorobami alergicznymi skóry, oczu i układu krążenia), albo zaleca się całkowite unikanie lub ograniczenie do minimum czasu przebywania na powietrzu. 

Jeśli poziom benzenu był wysoki, a osoba mimo tego przebywała na zewnątrz, w przypadku pogorszenia stanu zdrowia należy natychmiast skonsultować się ze specjalistą.

Polecamy: Mapa smogu - jak sprawdzić, czy jesteśmy zagrożeni?

Zatrucie benzenem – kiedy występuje i jakie są objawy zatrucia?

Benzen jest toksyczny, dlatego stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Jego niskie stężenie powoduje uszkodzenie szpiku kostnego i negatywnie wpływa na procesy krwiotwórcze w organizmie. Wyższe stężenie wpływa narkotycznie na organizm. 

Jeśli stwierdza się ostre zatrucie benzenem, to mogą pojawić się też objawy takie jak: ból i zawroty głowy, znużenie, duszności, wymioty, drgawki, a nawet utrata przytomności. Osoba z zatruciem nie reaguje na światło, a temperatura jej ciała spada. Jeśli stężenie benzenu było bardzo wysokie, może nastąpić nawet utrata świadomości i śmierć. Do zgonu dochodzi w przeciągu kilku minut po arytmii i zaburzeniach oddychania. Warto podkreślić, że może występować także przewlekłe zatrucie benzenem. Przy jego lekkiej formie zostają uszkodzone wątroba i nerki, powstają zaburzenia metaboliczne (brak apetytu, problemy w trawieniu), a także pojawia się ogólne zmęczenie. Podczas przewlekłej odmiany pojawiają się m.in. krwawe wybroczyny i silne krwotoki z nosa. 

Jeśli do zatrucia doszło w skutek dostania się benzenu przez skórę, to w krótkim czasie powstają na niej zmiany skórne, pojawia się świąd, przesuszenie, zaczerwienienie i obrzęk.

Zobacz film: Jakie choroby wywołuje zanieczyszczone powietrze? Źródło: Dzień Dobry TVN


Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
69
0
Polecamy
Kwas fitowy – jakie ma zastosowanie?
Kwas fitowy – jakie ma zastosowanie? Dzień Dobry TVN
Rośliny zagrażające zdrowiu i życiu dzieci.
Sprawdź, jak wyglądają i dlaczego są niebezpieczne
Rośliny zagrażające zdrowiu i życiu dzieci. Sprawdź, jak wyglądają i dlaczego są niebezpieczne Dzień Dobry TVN
Co to jest i gdzie występuje formaldehyd?
Szkodliwe działanie formaldehydu
Co to jest i gdzie występuje formaldehyd? Szkodliwe działanie formaldehydu TVN zdrowie
Czym jest solanina i gdzie występuje?
Jakie są objawy zatrucia tą substancją?
Czym jest solanina i gdzie występuje? Jakie są objawy zatrucia tą substancją? TVN zdrowie
Komentarze (8)
bodek
szeroko otwarta kieszen i kasa a czarny motloch niech zdycha
Czytaj całość
Kędzierzyn - Koźle.
Naftalen, benzen, benzol.!!!!!!!!!
Władze o nas nie dbają bo podatki trucicieli są gigantyczne.
Czytaj całość
ja z KK
Kędzierzyn-Koźle zatem jest gigantyczną komorą gazową dla kilkudziesięciu tysięcy mieszkańców - stężenia benzenu w powietrzu są regularnie na poziomie kilkuset procent dopuszczalnej normy a ostatnio wynosiło nawet 1800% (!). Władze miasta zamiatają sprawę pod dywan, GIOŚ nie dowierza podejrzewając awarię urządzeń pomiarowych...
Czytaj całość
Roxie
nasze zdrowie jest wazne bo to uplywa na zycie
Czytaj całość
Roxie
ale czemu swiat zamiast ulatwiac nam zycie complikuje ? bo ludze nie mysla !
Czytaj całość
Roxie
co jest przyczna benzenu ? Tak naprawde to tylko prowadzi smierc
Czytaj całość
Maly
Nick
a w Kędzierzynie nawet do 300 µg/m3 dochodzi, dziś rano tylko ponad 20...
Czytaj całość
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty