https://zdrowie.tvn.pl/a/zobacz-jak-zbudowana-jest-watroba
Arginina ma postać białego krystalicznego proszku lub bezbarwnych kryształków. Obok lizyny i histydyny zaliczana jest do aminokwasów zasadowych. Zażywanie jej powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i zwiększa uwalnianie tlenku azotu oraz utrzymanie homeostazy. Ze względu na jej wszechstronne działanie uważa się ją za aminokwas niezbędny do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Źródłem argininy w organizmie jest pokarm, wewnątrzkomórkowa degradacja białek i jej endogenna synteza.
Co to jest arginina?
Arginina (Arg), znana także pod nazwą L-arginina, to organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów kodowanych przez DNA. Z punktu widzenia chemicznego jest to kwas 2-amino 5-guanidynowalerianowy o charakterze zasadowym, z uwagi na występowanie grupy guanidynowej. Arginina została wyizolowana po raz pierwszy z kiełków łubinu w 1886 roku, w 1895 roku jej obecność stwierdzono w tkankach zwierzęcych, a w 1897 roku poznano jej strukturę chemiczną.
Zwiększone zapotrzebowanie na argininę wykazują osoby poddające się intensywnemu treningowi sportowemu i dzieci w okresie intensywnego wzrostu. Na jej niedobory narażone są osoby starsze, niedożywione i ciężko chore, w tym z chorobami nowotworowymi, niewydolnością nerek czy po resekcji jelita cienkiego.
Występowanie argininy
Arginina jest aminokwasem endogennym, co oznacza, że organizm potrafi ją sam wytworzyć z innych związków. Poziom jej produkcji nie utrzymuje się jednak na stałym poziomie. Niestety umiejętność ta spada wraz z wiekiem. Arginina powstaje w toku przemian cyklu mocznikowego zachodzącego w wątrobie. Jej synteza zachodzi także w nerkach i jelicie cienkim, które jest głównym źródłem cytruliny, potrzebnej do syntezy endogennej argininy.
Jak zacząć jeść zdrowo? Dowiesz się tego z naszego filmu
Arginina pochodzi dodatkowo z procesów wewnątrzkomórkowego rozpadu białek. Z pokarmem arginina jest dostarczana jako składnik białek zwierzęcych i roślinnych. Występuje w nabiale, czerwonym mięsie wieprzowym lub wołowym, tłustych rybach (halibut, łosoś, tuńczyk), krewetkach, jajach i żelatynie. Bogate w argininę są również produkty pełnoziarniste, orzechy ziemne, arachidowe, laskowe, nerkowca, włoskie oraz soja, pestki słonecznika, migdały, sezam, mak, szpinak czy soczewica. Jednakże w przypadku stosowania diety ubogiej w składniki pokarmowe zawierające argininę konieczne staje się jej uzupełnienie poprzez przyjmowanie preparatów ją zawierających. Na rynku znajduje się szeroki wybór suplementów diety z argininą, wzbogaconych dodatkowo o witaminy i składniki mineralne. Dostępne są one w formie proszku lub kapsułek. Należy mieć na uwadze, że ich przyjmowanie nie jest wskazane dla kobiet w ciąży i podczas laktacji.
Właściwości i działanie argininy
Arginina jest prekursorem w syntezie związków, które mają duże znaczenie w przemianach biochemicznych, w tym tlenku azotu, poliamin, ornityny, agmatyny, glutaminianu, proliny, kreatyny, mocznika i dimetyloargininy. Dzięki wzrostowi produkcji tlenku azotu zwiększa przepływ krwi oraz ilość tlenu i substancji odżywczych dostarczanych do tkanek. Wielu badaczy podkreśla pozytywne działanie argininy na układ sercowo-naczyniowy. Związek ten odpowiada za rozszerzanie i uelastycznienie naczyń krwionośnych oraz przeciwdziała rozwojowi nadciśnienia tętniczego. Dodatkowo reguluje pH wewnątrzkomórkowe i krwi.
Zmniejsza lepkość krwi przez ograniczenie agregacji krwinek, a dzięki temu obniża też ryzyko powstawania zakrzepów. Arginina stosowana jest w leczeniu zaburzeń erekcji, ponieważ zwiększa ilość krwi przepływającej przez męski członek. Wykazuje pozytywny wpływ na działanie grasicy – miejsca dojrzewania limfocytów T, dzięki czemu podnosi odporność organizmu.
Dlaczego ludzki organizm potrzebuje białka? Dowiesz się tego z naszego filmu
Udowodniono, że arginina reguluje wydzielanie insuliny, glukagonu, hormonu wzrostu i prolaktyny. Dodatkowo przyspiesza regenerację tkanek i gojenie się ran, oparzeń i stłuczeń. Zwiększa wydolność organizmu i poprawia zdolność do wysiłku fizycznego. Poprawia parametry lipidowe, takie jak cholesterol i trójglicerydy. Opóźnia procesy starzenia się skóry.
Arginina wykazuje właściwości antyoksydacyjne (przyczynia się do obniżenia ilości wolnych rodników tlenowych w organizmie) i przeciwutleniające. Ponadto bardzo dobre wyniki uzyskano podczas stosowania argininy w leczeniu patologii ciąży związanych z nadciśnieniem krwi, chorobie niedokrwiennej, cukrzycy, jaskrze, udarach mózgowych, zaburzeniach czynności wątroby związanych z nieprawidłowym przebiegiem cyklu mocznikowego i zatruciach amoniakiem.
Jak dawkować argininę?
Zdrowe osoby stosujące urozmaiconą dietę nie potrzebują suplementacji argininy, ponieważ prawidłowy sposób odżywiania zapewnia w zupełności pokrycie zalecanej dziennej dawki tego aminokwasu, która wynosi 0,4–6 g. Szacuje się, że dorosły człowiek spożywa wraz z pokarmem prawie 5,4 g argininy na dobę.
Arginina – skutki uboczne
Nadmierna ilość argininy powoduje skutki uboczne. Negatywnymi konsekwencjami jej zażywania bywają: wzrost ciśnienia tętniczego krwi, zmniejszenie elastyczności ścian naczyń krwionośnych, przerost lewej komory serca, obniżenie wydolności mięśnia sercowego i wzrost ryzyka wystąpienia zawału. Działanie uboczne argininy obejmuje obniżenie poziomu odporności i zarazem zwiększoną podatność na infekcje, podrażnienie i zwiększoną suchość skóry, odwodnienie oraz problemy gastryczne, takie jak nudności, biegunki i skurcze żołądka. Nadmiar argininy predysponuje do włóknienia nerek.
Jak powinna wyglądać prawidłowa dieta odchudzająca? Odpowiedź znajdziesz w naszym filmie
Bibliografia:
1. Hassa R., Mrzigod J., Nowakowski J., Podręczny słownik chemiczny, Katowice, Videograf II, 2004.
2. Ścibior D., Czeczot H., Arginina – metabolizm i funkcje w organizmie człowieka, „Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej”, 2004, 58, s. 321-332.
3. Ścibior D., Czeczot H., Arginina – metabolizm i funkcje w układzie sercowo-naczyniowym, „Advances in Clinical and Experimental Medicine”, 2005, 14(5), s. 1041–1050.
