Żołądek stanowi początkowy, podprzeponowy odcinek przewodu pokarmowego. Trafia do niego pokarm z przełyku, a następnie przechodzi do dwunastnicy. Żołądek składa się z czterech głównych części – wpustu, dna, trzonu i odźwiernika. Ściany żołądka mają ścianę złożoną z potrójnej warstwy mięśniowej, a od wewnątrz wysłane są błoną śluzową, zawierającą komórki wytwarzające kwas solny, śluz, pepsynę i inne substancje. Choroby żołądka mają zróżnicowaną etiologię i obraz kliniczny. Dolegliwości żołądkowe stanowią bardzo duży odsetek problemów, z jakimi zgłaszają się osoby do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
Najczęstsze choroby żołądka
Częstą chorobą, a właściwie dolegliwością żołądkową, jest dyspepsja. Związana jest z poposiłkowym wzdęciem i uczuciem pełności brzucha, pieczeniem w nadbrzuszu bądź bólem, a także wczesnym uczuciem sytości. Dyspepsja może wynikać z innej choroby metabolicznej, a wyleczenie przyczyny powoduje wyleczenie dyspepsji. Jeśli badania diagnostyczne nie wykazują żadnej przyczyny dolegliwości, określa się ją mianem dyspepsji czynnościowej. Objawy dyspepsji pojawiają się nawet u 30% społeczeństwa, z czego większość cierpi na dyspepsję czynnościową.
Kolejna grupa chorób żołądka to zapalenia błony śluzowej żołądka, czyli stany, w których dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej tego narządu w wyniku działania różnych czynników. Najczęściej wynikają z zakażeń i chorób autoimmunologicznych, jednak mogą zostać wywołane lekami czy innymi czynnikami zewnętrznymi, jak alkohol czy promieniowanie. Przy zapaleniach warto również wspomnieć o gastropatii, czyli uszkodzeniu błony śluzowej żołądka z następową jego regeneracją, jednak bez stanu zapalnego.
Gastropatia może zostać wywołana przez alkohol, leki czy też żółć w przebiegu refluksu. Większość – nawet 60% – społeczeństwa jest zakażona bakterią Helicobacter pylori. Bakterią zarazić się można drogą pokarmową, a błona śluzowa żołądka jest jedynym miejscem bytowania tej bakterii. Zakażenie odpowiedzialne jest za większość chorób zapalnych żołądka, a przede wszystkim za chorobę wrzodową.
Zobacz nasz film i dowiedz się jak działa układ pokarmowy
Choroby nowotworowe żołądka
Rak żołądka należy do najczęstszych nowotworów złośliwych. Lokuje się na drugiej pozycji po raku płuc, jeśli chodzi o przyczynę zgonów w chorobach nowotworowych. Choroby nowotworowe żołądka powstają w błonie śluzowej żołądka, która jest najczęściej zmieniona zapalnie, w wyniku czego dochodzi do jej zaniku i rozwoju zmian metaplastycznych. Istotną rolę może odgrywać tu zakażenie Helicobacter pylori. Taki proces jest jednak zazwyczaj długotrwały i potrzeba nawet 30 lat, by doszło do rozwoju inwazyjnego raka żołądka. Zanik błony śluzowej żołądka oraz zmiany w błonie śluzowej żołądka prowadzą do powstania stanów przedrakowych. Jednak tylko niewielki odsetek tych stanów ostatecznie przekształca się w nowotwór inwazyjny. Mimo to każde nieprawidłowości w obrębie błony śluzowej żołądka powinny być poddane regularnej obserwacji.
Skąd się bierze grypa żołądkowa? Dowiesz się tego z naszego filmu
Objawy chorób żołądka
W przebiegu wielu chorób żołądka pojawiają się objawy dyspeptyczne, które są niejednorodne u różnych osób. Należą do nich:
- ból lub pieczenie w nadbrzuszu (nie należy mylić ze zgagą, ponieważ to pieczenie w przeciwieństwie do zgagi nie promieniuje do okolic zamostkowych),
- szybkie najadanie się i wczesne uczucie sytości,
- uczucie pełności w żołądku,
- objawy pojawiają się w czasie posiłku lub tuż po jego spożyciu.
Chorzy z ostrą gastropatią nadżerkową mogą odczuwać silniejszy ból i dyskomfort w jamie brzusznej, połączony z krwawieniem. W przypadku krwawień obserwuje się wymioty z domieszką krwi.
Zakażenia bakterią Helicobacter pylori są z reguły bezobjawowe, tylko niekiedy dają objawy dyspeptyczne. Ostre, objawowe zakażenia występują raczej u dzieci niż u dorosłych. W przypadku występowania wrzodów trawiennych, których jedną z przyczyn jest Helicobacter pylori , objawy dyspeptyczne nasilają się. Obserwuje się kilka klasycznych objawów raka żołądka:
- niedożywienie,
- spadek masy ciała,
- brak łaknienia,
- ból w nadbrzuszu i objawy dyspeptyczne,
- niekiedy wyczuwalny guz przez powłoki brzuszne.
Jak leczyć chorobę wrzodową ? Dowiesz się tego z naszego filmu
