Choroba Leśniowskiego-Crohna u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, przebieg choroby

Schorzenie charakteryzuje się różnorodnością przebiegu w zależności od lokalizacji zmian zapalnych. Najczęściej jednak pierwszym symptomem, bez względu na zajęty chorobowo odcinek, są bóle brzucha oraz podwyższona temperatura ciała. Choroba dotyka zwykle dzieci i osoby młode. Jej leczenie jest wymagające i długofalowe. Nierzadko prowadzi do powikłań w innych narządach wewnętrznych (tzw. manifestacji pozajelitowych).

Choroba Leśniowskiego-Crohna u dzieci i dorosłych

Choroba Leśniowskiego-Crohna należy do grupy przewlekłych schorzeń układu pokarmowego z okresami zaostrzeń i remisji o niejednoznacznej etiologii, charakteryzującymi się licznymi i różnorodnymi zmianami zapalnymi. Mogą zlokalizować się one na każdym odcinku przewodu pokarmowego – od jamy ustnej do odbytu. Najczęściej jednak choroba rozwija się w jelicie cienkim lub jego końcowym odcinku, tzw. jelicie krętym, a także w jelicie grubym oraz jego dystalnym ujściu, czyli w okolicach okołoodbytniczych.

Charakterystyczną cechą choroby Leśniowskiego-Crohna są ogniskowe lub odcinkowe zmiany zapalne. Obejmują one, poza zewnętrzną śluzówką narządu, również całą grubość organu, czyli jego wszystkie warstwy, gdzie rozwijające się patologie wyraźnie odznaczają się od zdrowej tkanki. To różnicuje schorzenie na tle innych patologii, np. tych ze zmianami wrzodziejącymi. W zależności od zajętego odcinka układu pokarmowego przebieg i objawy choroby Leśniowskiego-Crohna mogą mieć różną dynamikę rozwoju oraz nasilenie. Początek patologii często jest mało charakterystyczny, a zaniechanie leczenia grozi powstaniem jelitowych i pozajelitowych powikłań. Chorują zwykle dzieci i osoby młode.

Przyczyny choroby Leśniowskiego-Crohna

• genetyczne, czyli mutacje genowe odpowiedzialne za zaburzenia w reagowaniu na antygeny występujące w narządach układu pokarmowego, a także zjawisko dziedziczenia choroby w dwóch najbliższych liniach pokrewieństwa;
• autoimmunologiczne, czyli nieprawidłowa reakcja systemu odpornościowego na bakterie zasiedlające system pokarmowy polegająca na niewłaściwym odczytywaniu przez organizm własnych komórek i skierowaniu przeciwko nim procesów autodestrukcji;
• środowiskowe, czyli zubożenie lub wyjałowienie mikroflory jelitowej, ułatwiające kolonizację patogenów w nieszczelnej śluzówce narządów układu pokarmowego, spowodowane przez np. złe nawyki żywieniowe, siedzący tryb życia, używki, antybiotyki, przewlekły stres;
• geograficzne – największe skupisko tej choroby występuje w krajach wysoko rozwiniętych Europy Zachodniej i Ameryki Północnej.

Czytaj także: Jelito kręte – charakterystyka chorób i sposoby ich leczenia

Objawy choroby Leśniowskiego-Crohna

Objawy choroby Leśniowskiego-Crohna zależą od lokalizacji, rozległości i stopnia zaawansowania zmian zapalnych w układzie pokarmowym, a także od wieku pacjenta. Pierwsze symptomy zwykle są mało charakterystyczne, co utrudnia lub opóźnia diagnozę. Dominującym objawem są bóle brzucha o charakterze kolkowym nasilające się po jedzeniu i wypróżnieniu, odczuwane głównie w prawej dolnej części trzewi. Określa się je jako pseudowyrostkowe. Obserwuje się ponadto:

• niedrożność jelit pod postacią wzdęć, wodnistych biegunek lub smolistych stolców;
• krwawienia z odbytu;
• podwyższoną temperaturę ciała, zaburzenia łaknienia, nudności, wymioty;
• spadek masy ciała, ogólne osłabienie i wyniszczenie organizmu;
• zmiany okołoodbytnicze, np. pojedyncze lub mnogie ropnie, zewnętrzne lub wewnętrzne
• szczeliny czy przetoki oraz zwężenia światła jelita pod innymi postaciami;
• tkliwość palpacyjną i guzowaty opór w trakcie ucisku.

W przypadku, kiedy choroba Leśniowskiego-Crohna rozwija się w innych (niż jelita) odcinkach układu pokarmowego, obserwuje się również zaburzenia połykania, bóle stawowe, aftowe zapalenie jamy ustnej czy rumienie guzowate skóry. Tego typu postać choroby najczęściej dotyczy dzieci w wieku wczesnoszkolnym. U dzieci z chorobą Leśniowskiego-Crohna dodatkowo opóźnia się dojrzewanie płciowe, następuje zahamowanie wzrostu, pojawiają się idiopatyczne stany podgorączkowe i gorączki oraz dolegliwości ze strony wątroby.

Choroba Leśniowskiego-Crohna – istota choroby

Choroba Leśniowskiego-Crohna oznacza zaburzenia pracy układu pokarmowego powstałe na skutek nacieków zapalno-wytwórczych na całej grubości ściany danego narządu w określonym miejscu, przypominające zmiany wrzodowe. Rozwijająca się patologia prowadzi do zrostów i różnorodnych guzowatych tworów zwężających światło jelita utrudniających przechodzenie pokarmu i zaburzających procesy wchłaniania treści jedzenia do organizmu.

Czytaj także: Jelito czcze – najczęstsze choroby i ich leczenie

Bibliografia:

1. G. Rydzewska, E. Małec-Panas, Choroba Leśniowskiego-Crohna – 100 lat diagnostyki i terapii, Wydawnictwo Termida, Poznań 2001.

2. P. Daniel, Choroba Leśniowskiego-Crohna i inne nieswoiste zapalenia jelit, PZWL, Warszawa 2007.