Badanie IgE jest alternatywą dla innych testów alergicznych, które poddają badanego ekspozycji na wybrane alergeny. Celem każdego testu alergicznego jest wykrycie alergii, a następnie substancji uczulającej konkretną osobę. Testy nie wymagają skierowania od lekarza, każdy może je wykonać na własne życzenie, jednak pamiętajmy, że zawsze wskazana jest wcześniejsza wizyta u lekarza.
Czym jest IgE?
Za pomocą testów można oznaczyć tzw. IgE całkowite (ogólne stwierdzenie alergii) oraz swoiste (dotyczące konkretnego alergenu). Sama IgE jest przeciwciałem (to grupa najmniejszej frakcji przeciwciał), którego zadaniem jest obrona organizmu człowieka przed pasożytami. Na ogół przeciwciała mają przede wszystkim zneutralizować bakterie, wirusy, toksyny i uaktywnić mechanizmy układu immunologicznego.
W przypadku istniejącej nadwrażliwości na dany antygen produkcja IgE jednak również bardzo wzrasta – część lekarzy nazywa przeciwciało mechanizmem spustowym w rozwoju alergii. Nadmiernie wytwarzana histamina odpowiada za uciążliwe objawy alergii: katar, zaczerwienienie skóry, świąd, kaszel, łzawienie, powstanie obrzęków, a nawet spadek ciśnienia krwi. W skrajnych przypadkach może dojść do wstrząsu anafilaktycznego, który wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.
W podstawowej diagnostyce alergologicznej zaleca się kontrolowanie poziomu IgE całkowitego, a także liczby eozynofili we krwi. Wynik badania IgE pomaga określić, czy objawy kliniczne wynikają z alergii.
Zobacz także: Objawy alergii na kota – uczulenie na kocią sierść, odczulanie
Jak wygląda badanie całkowitego stężenia IgE?
Jest to badanie krwi, które potwierdza istnienie przeciwciał alergicznych w surowicy. Wskazaniem do przeprowadzenia testów IgE są: alergie pokarmowe i wziewne, zaburzenia układu odpornościowego, choroby wątroby i śledziony, podejrzenie chorób autoimmunologicznych czy przewlekłe stany zapalne.
Oznaczenie IgE w badaniu krwi jest przydatne, gdy z różnych względów nie można przeprowadzić testów skórnych. Należy jednak pamiętać, że IgE całkowite nie ma kluczowego znaczenia w diagnostyce alergologicznej, ponieważ wiele innych czynników może wpływać na utrzymywanie się w organizmie nadmiaru przeciwciał.
Całkowite stężenie IgE – normy i interpretacja wyników
Norma stężenia IgE jest zależna od wieku. Wynik badania podawany jest w wartości ilościowej bądź półilościowej, w zależności od laboratorium, zazwyczaj w skali od 0 do 6 pkt. Zero to brak swoistego przeciwciała IgE (jednak nawet w przypadku ujemnego wyniku istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia alergii), a 6 wskazuje na wysokie stężenie, które mimo wszystko nie oznacza pewności, że po ekspozycji na alergen wystąpi reakcja alergiczna. W celu potwierdzenia alergii niezbędna jest analiza historii choroby oraz przeprowadzenie innych testów alergicznych. Zawsze należy odczytywać wynik na podstawie skali stosowanej przez laboratorium przeprowadzające badanie.
Należy pamiętać, że stężenia przeciwciał zmieniają się wraz z wiekiem (najmniejsze stężenie jest u niemowląt, największe – w wieku dojrzewania) i zależą od płci (większe u mężczyzn niż u kobiet). Stężenie IgE jest także wyższe u palaczy, stąd należy indywidualnie interpretować wyniki badania.
Normy IgE całkowitego:
- noworodki: 5–10 j./ml,
- dzieci przed ukończeniem 1. roku życia: 30 j./ml,
- dzieci pomiędzy 7. a 10. rokiem życia: około 300 j./ml,
- dorośli: poniżej 100 j./ml.
Interpretacja wyników zawsze powinna być dokonywana przez lekarza, ponieważ na podstawie samego wyniku IgE nie można ani potwierdzić, ani w pełni wykluczyć podłoża alergicznego. Wyniki badań IgE nie mogą być też podstawą do podjęcia samodzielnej decyzji o zaprzestaniu lub kontynuacji leczenia. Postępowanie zależy przede wszystkim od występowania lub braku objawów klinicznych.
Wysokie stężenie IgE całkowitego
Poza podejrzeniem nabytej alergii są osoby, które mają skłonność dziedziczną do nadmiernego wytwarzania IgE – tzw. atopia, mimo że nie cierpią z powodu alergii. Posiadanie swoistych przeciwciał IgE powoduje, że są one uczulone i może u nich rozwinąć się alergia. Zdarza się też, że pomimo dobrego wyniku badania objawy alergii są bardzo dokuczliwe.
Podwyższone stężenie IgE może sugerować:
- wspomnianą chorobę atopową,
- infekcję spowodowaną przez pasożyty,
- mononukleozę,
- niedobory odporności (zwłaszcza u dzieci),
- zespół nerczycowy,
- nowotwory,
- aspergilozę (rodzaj infekcji bądź alergii wywołanej przez grzyby, przez które dochodzi do różnego rodzaju: reakcji alergicznych, zakażeń powierzchniowych skóry, zakażeń inwazyjnych, otwartych zakażeń płuc. W ostrzejszych przypadkach grzyby mogą skolonizować cały organizm).
Zwiększone stężenie IgE występuje też u około 60% chorych na astmę i 30% osób z pyłkowicą.
Ważne jest zwłaszcza przy diagnostyce alergii wziewnych, ponieważ zdarza się, że objawy chorobowe są następstwem nie IgE, tylko IgG i bez oznaczenia IgE całkowitego odczulanie może nie przynieść pożądanych efektów.
