Polub nas na Facebooku
Czytasz: Benzoesan sodu – w czym występuje? Właściwości, zastosowanie i szkodliwość
menu
Polub nas na Facebooku

Benzoesan sodu – w czym występuje? Właściwości, zastosowanie i szkodliwość

Benzoesan sodu spożyty w nadmiarze może mieć szkodliwe działanie na organizm. Przede wszystkim powoduje podrażnienie śluzówki żołądka i wywołuje reakcje alergiczne. Mimo to posiada szerokie zastosowanie, nie tylko w przemyśle spożywczym.

Benzoesan sodu to jeden z najczęściej stosowanych konserwantów żywności. Jego zadanie polega na wydłużeniu terminu przydatności produktów do spożycia w wyniku hamowania rozwoju szkodliwych grzybów i bakterii. Oprócz zastosowania w przemyśle spożywczym benzoesan sodu wykorzystywany jest powszechnie w kosmetyce i farmacji. Jego powszechne użycie przyczynia się do chemizacji środowiska życia człowieka.

Co to jest benzoesan sodu?

Benzoesan sodu to organiczny związek chemiczny o wzorze sumarycznym C6H5COONa. Jest to sól sodowa kwasu benzoesowego, która stosowana jest powszechnie jako konserwant do żywności. Został jej nadany kod chemicznego dodatku do żywności E211, który znajduje się w wykazie substancji zatwierdzonych przez Komisję Europejską. Posiada pozytywną ocenę Komitetu Ekspertów FAO/WHO do spraw Dodatków do Żywności. Metabolizowany jest w wątrobie i usuwany z organizmu wraz z moczem. Nie gromadzi się w ludzkim ciele.

Benzoesan sodu wykazuje m.in. właściwości bakteriostatyczne (hamuje rozmnażanie się bakterii, w tym głównie masłowych, octowych czy mlekowych) i fungistatyczne (hamuje rozmnażanie się komórek grzyba, zwłaszcza drożdży i pleśni). Aktywność benzoesanu sodu zwiększa obecność kwasu sorbinowego, dwutlenku siarki, soli kuchennej, dwutlenku węgla i cukru spożywczego. Benzoesan sodu ma postać białego proszku lub granulek o słodkawym smaku. Jest bezzapachowy i dobrze rozpuszcza się w wodzie.

Co to jest GMO? Dowiesz się tego z naszego filmu

Zobacz film: Co to jest GMO? Źródło: Dzień Dobry TVN.

Benzoesan sodu – otrzymywanie

Na skalę przemysłową benzoesan sodu uzyskuje się syntetycznie. W przemyśle otrzymuje się go z toluenu. Z kolei naturalny benzoesan sodu można znaleźć m.in. w jagodach, śliwkach, żurawinie, jabłkach, borówkach, malinach, cynamonie, grzybach, goździkach i mleku oraz niektórych produktach mlecznych.

Zastosowanie benzoesanu sodu w przemyśle spożywczym

Benzoesan sodu posiada bardzo duże zastosowanie. Po pierwsze znany jest jako konserwant, który używany jest w celu zahamowania niekorzystnych procesów zachodzących w żywności, powodujących jej psucie i obniżających jej jakość. Wpływa zarówno na poprawę smaku i wyglądu, jak i na trwałość produktów spożywczych.

Powszechnie panuje pogląd o szkodliwości benzoesanu sodu. Chodzi zwłaszcza o połączenie benzoesanu sodu i witaminy C, które daje w efekcie benzen. Jest to jedna z najbardziej rakotwórczych substancji. Działa neurotoksycznie, powoduje uszkodzenie szpiku i jest przyczyną leukemii, działa genotoksycznie, osłabia system odpornościowy, wywołuje również zaburzenia w układzie rozrodczym. Ponadto zdaniem niektórych specjalistów benzoesan sodu jest odpowiedzialny za niszczenie DNA w mitochondriach komórek. 

Panuje także pogląd, że spożycie benzoesanu sodu wpływa na występowanie symptomów ADHD u dzieci, które objawiają się przerywaniem cudzych wypowiedzi, gadatliwością, wierceniem się, wzburzeniem z błahej przyczyny (impulsywnością), niepokojem, nadpobudliwością ruchową i problemami z koncentracją. Dodatki do żywności nie powinny być szkodliwe, jeśli producenci nie stosują ich w nadmiarze. Benzoesan sodu uważany jest za nieszkodliwy, jeśli nie zostanie przekroczona jego dozwolona dawka dziennego spożycia, która wynosi 5 mg na kg masy ciała.

Wykorzystuje się go do konserwacji produktów spożywczych, takich jak:

  • aromatyzowane napoje bezalkoholowe, soki owocowe, napoje gazowane;
  • margaryny, oliwki i produkty z udziałem oliwek;
  • niskocukrowe dżemy, galaretki, przeciery, marmolady i inne produkty niskokaloryczne czy bez dodatku cukru;
  • kandyzowane lub lukrowane owoce i warzywa;
  • sosy, marynaty, majonezy, sery, koncentrat pomidorowy, gumy do żucia;
  • ekstrakt słodowy w piekarnictwie;
  • galareta mięsna, konserwy rybne.

Czy żywność GMO jest bezpieczna dla zdrowia? Zobacz nasz film i poznaj opinię eksperta

Zobacz film: Czy żywność GMO jest bezpieczna dla zdrowia? Źródło: Dzień Dobry TVN.

    Inne zastosowania benzoesanu sodu

    Benzoesan sodu można znaleźć także w kosmetyce. Stanowi składnik produktów do codziennej higieny, a zwłaszcza płynów do płukania ust i past do zębów. Ponadto posiada zastosowanie w farmacji. Benzoesan sodu znajduje się w syropach na kaszel dla dzieci. Jest składnikiem środków pomocniczych wykorzystywanych w badaniach diagnostycznych wątroby. Znajduje się w lekach o działaniu odkażającym i wykrztuśnym.

    Benzoesan sodu wykorzystywany jest do produkcji płynów chłodniczych i w pirotechnice do produkcji mieszanin świszczących. Jest także składnikiem zapobiegającym korozji w płynach do przechowywania narzędzi chirurgicznych. Został wpisany do rejestru dodatków paszowych jako produkt należący do grupy funkcjonalnej dodatków do kiszonki dla wszystkich gatunków zwierząt.

    Uczulenie na benzoesan sodu – objawy

    Benzoesan sodu może powodować reakcje alergiczne, gdyż nasila wydzielanie histamin. Uczulenie na tę substancję może dawać takie objawy, jak: nasilenie objawów astmy, podrażnienie przewodu pokarmowego, wzdęcia, nudności, biegunka, zaparcia, podrażnienia skóry, oczu i śluzówki nosa, a nawet wstrząs anafilaktyczny.

    Jego spożycie powinny ograniczyć niemowlęta, ciężarne kobiety, matki karmiące, osoby w podeszłym wieku i osoby cierpiące na choroby układu pokarmowego oraz uczulone na aspirynę.

    Zobacz film: Jedzenie ze stacji benzynowej. Źródło: Wiem, co jem

    Bibliografia:

    1. Chruściel T., Gibiński K., Leksykon leków, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1991.

    2. Nawrot A., Encyklopedia Biologia, Kraków, Wydawnictwo GREG, 2006.

    3. Jędra M., Starski A., Gawarska H., Sawilska-Rautenstrauch D., Występowanie benzenu w napojach bezalkoholowych, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”, 2008, XLI(3), s. 382–388.

    4. Deska M., Substancje decydujące o smaku, „PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie”, 2009, XIII, s. 17–28.

    5. Tymoszuk E., Szpakowska M., Dodatki do żywności w świetle polskich i unijnych unormowań prawnych, „Zarządzanie i Finanse”, 2012, 3(2), s. 224–236.

    6. Gajda-Wyrębek J., Jarecka J., Kuźma K., Beresińska M., Zawartość barwników mających szkodliwy wpływ na aktywność i skupienie uwagi u dzieci w wybranych środkach spożywczych, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”, 2011, XLIV(3), s. 760–767.

    7. Borawska M.H., Konserwanty w żywności: Kwas benzoesowy i jego pochodne, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”, 2005, 38, s. 361–363.

    Czy artykuł okazał się pomocny?
    Tak Nie
    20
    2
    Polecamy
    Syrop glukozowo-fruktozowy – skład i wpływ na zdrowie.
Źródła syropu glukozowo-fruktozowego
    Syrop glukozowo-fruktozowy – skład i wpływ na zdrowie. Źródła syropu glukozowo-fruktozowego Dzień Dobry TVN
    Czym jest tartrazyna?
Zastosowanie i wpływ na zdrowie barwnika E102
    Czym jest tartrazyna? Zastosowanie i wpływ na zdrowie barwnika E102 TVN zdrowie
    Czy acesulfam K jest szkodliwy?
Czym jest ta substancja?
    Czy acesulfam K jest szkodliwy? Czym jest ta substancja? Dzień Dobry TVN
    Sorbinian potasu – czym jest i gdzie się znajduje?
Czy konserwant E202 jest bezpieczny dla zdrowia?
    Sorbinian potasu – czym jest i gdzie się znajduje? Czy konserwant E202 jest bezpieczny dla zdrowia? TVN zdrowie
    Komentarze (0)
    Nie przegap
    Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
    Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
    Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
    Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
    Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
    Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
    Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
    Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
    Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
    Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
    Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
    Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty