Polub nas na Facebooku
Czytasz: Badanie ANA – czym jest? O czym świadczy uzyskany wynik?
menu
Polub nas na Facebooku

Badanie ANA – czym jest? O czym świadczy uzyskany wynik?

NAN

Fot.: science photo / stock.adobe.com

Badanie ANA wykonuje się w celu oznaczenia tzw. przeciwciał przeciwjądrowych. Jest stosowane w diagnostyce tocznia, innych chorób autoimmunologicznych, a także innych chorób reumatologicznych. Przeprowadza się je m.in. przy podejrzeniu układowej choroby tkanki łącznej (tzw. kolagenozy).

ANA są rodzajem przeciwciał (gammaglobuliny), które mogą wystąpić u osób z niektórymi chorobami autoimmunologicznymi. Są one skierowane przeciwko swoistym składnikom jądra komórkowego.

Badanie ANA – czym są przeciwciała przeciwjądrowe?

Przeciwciała, które są obecne we krwi zdrowego człowieka, pełnią funkcję ochronną przed drobnoustrojami, wirusami i bakteriami – stanowią część układu immunologicznego. ANA, czyli przeciwciała przeciwjądrowe, są nietypowym rodzajem białek, które mają zdolność wiązania się z niektórymi elementami jądra komórkowego i są skierowane przeciw własnym tkankom. Badanie ANA wykorzystywane jest więc w celu zdiagnozowania m.in. takich chorób jak toczeń rumieniowaty czy polekowy, a także tzw. twardzina polekowa (rzadka choroba tkanki łącznej).

Toczeń układowy oznacza, że niemal każdy narząd i tkanka organizmu mogą zostać zaatakowane przez przeciwciała i jest to choroba o ciężkim przebiegu. Diagnozowane są również formy łagodniejsze tocznia – miejscowe, które objawiają się np. wysypką skórną zlokalizowaną w różnych miejscach. Z kolei toczeń polekowy może być wynikiem przyjmowania niektórych leków, ale wówczas jego objawy znikają po odstawieniu wywołującej go substancji – są to jednak rzadkie przypadki zachorowań.

Zobacz film: Z czego składa się krew? Źródło: Getty Images / iStock

Na czym polega badanie ANA?

Badanie ANA wymaga pobrania próbki krwi (najczęściej z żyły łokciowej), którą poddaje się analizie z wykorzystaniem technik fluorescencyjnych, pozwalających na wykrycie obecności przeciwciał w komórkach. Bardzo często test określany jest w diagnostyce laboratoryjnej jako fluorescencyjne badanie na obecność przeciwciał przeciwjądrowych, które mierzy ich poziom i oznacza miano, czyli niekorzystne oddziaływanie na organizm.

Niestety mechanizm schorzeń autoimmunologicznych polega na niszczeniu struktury zdrowej tkanki. Stąd też test wykorzystywany jest w diagnostyce najczęściej występujących chorób tego typu, którymi są toczeń rumieniowy układowy i reumatoidalne zapalenie stawów. Jego wyniki są przydatne także w diagnozie zapalenia mięśni oraz zespole Sjögerna (inaczej zespół suchości, który prowadzi do upośledzenia m.in. gruczołów łzowych i ślinianek). Przeciwciała ANA mogą być także obecne w przypadku autoimmunizacyjnego zapalenia wątroby oraz jeżeli występują objawy Raynauda (charakterystyczne marznięcie nosa, małżowin usznych oraz drętwienie palców rąk i nóg).

Badanie ANA – oznaczenie przeciwciał

Przeciwciała ANA oznacza się za pomocą badania ANA 1, 2 i 3. Pierwszy test przesiewowy ma na celu stwierdzenie, czy występują one w krwi i jaki mają typ świecenia widoczny pod mikroskopem: homogenny, ziarnisty czy obwodowy. Jeżeli wynik jest dodatni, wykonuje się pozostałe dwa testy, które określają dokładny typ i miano przeciwciał. Otrzymany wynik, który zawiera ich oznaczenie, może wskazywać na występowanie niektórych chorób, takich jak:

  • toczeń rumieniowaty układowy – anty-dsDNA i anty-Sm,
  • zespół Sjögerna, toczeń rumieniowaty układowy i toczeń noworodków – anty-SS-A (Ro),
  • zespół Sjögerna, toczeń rumieniowaty układowy – anty-SS-B (La),
  • twardzina układowa – anty-Scl-70,
  • mieszana choroba tkanki łącznej – anty-RNP,
  • zapalenie wielomięśniowe – anty-Jo-1,
  • zapalenie skórno-mięśniowe – anty-Mi-2,
  • toczeń polekowy, toczeń rumieniowaty układowy – antyhistonowe.

Najnowsze badania przeprowadzone na grupie kobiet wskazują również, że obecność przeciwciał przeciwjądrowych stanowi zwiększone ryzyko poronienia.

Badanie ANA – interpretacja wyników

Dodatni wynik testu ANA potwierdza obecność przeciwciał przeciwjądrowych, a wynik ujemny oznacza, że nie zostały one wykryte w badanej próbce krwi.

Jeżeli rezultat badania jest określany jako „słabo dodatni”, nie musi świadczyć o żadnej z wymienionych chorób. Podwyższony wskaźnik przeciwciał może też wystąpić u zdrowych osób. Należy pamiętać, że ryzyko fałszywych wyników dodatnich wzrasta wraz z wiekiem badanej osoby. Dodatkowo nawet w grupie osób z potwierdzonym toczniem, wyniki testu mogą się znacząco różnić, gdyż choroby autoimmunologiczne mają zmienny przebieg – toczeń może być w remisji lub dawać bardzo ciężkie objawy. Interpretacji wyniku powinien więc zawsze dokonywać lekarz specjalista. W niektórych przypadkach konieczne jest powtórzenie testu w pewnym odstępie czasu od pierwszego badania.

Wynik ujemny, zwłaszcza jeżeli zostanie potwierdzony w powtórnym badaniu, stanowi wystarczające wskazanie do wykluczenia choroby tkanki łącznej w diagnostyce schorzeń reumatoidalnych. Ujemny wynik świadczy też o braku występowania tocznia i nie wymaga potwierdzania tego kolejnym testem.

Zobacz film: Prawidłowe wyniki morfologii. Źródło: Bez recepty

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
966
70
Polecamy
Morfologia krwi – co mówią wyniki?
Morfologia krwi – co mówią wyniki? Dzień Dobry TVN
Hashimoto – kobieca choroba w męskim wydaniu 
Hashimoto – kobieca choroba w męskim wydaniu  Dzień Dobry TVN
Badania serologiczne – w jakim celu są wykonywane?
Badania serologiczne – w jakim celu są wykonywane? TVN zdrowie
Czynnik reumatoidalny (badanie RF) – jak odczytać wyniki badania? 
Czynnik reumatoidalny (badanie RF) – jak odczytać wyniki badania?  TVN zdrowie
Komentarze (3)
Grażyna, Kraków
Siostra robiła to badanie gdy miała zapalenie naczyń. Warto podkreślić ze badanie ANA zleca się też w przy zespołach suchości i przy chorobach skóry a dokładnie przy chorobie, która prowadzi do stwardnienia skóry
Czytaj całość
Grażyna, Kraków
Potwierdzam to co napisał autor o tym że toczeń polekowy może być wynikiem przyjmowania niektórych leków, ale wówczas jego objawy znikają po odstawieniu wywołującej go substancji. W mojej rodzinie był taki przypadek i faktycznie po odstawieniu jednego z leków sytuacja zaczęła się normować. Oczywiście sprawa nie była prosta i wymagała leczenia szpitalnego ale się udało.
Czytaj całość
Jaga79
Moja mama miała robione takie badanie. Podejrzewano, że ma toczeń, ale wykluczyli go. Później okazało się, że jednak ma poważne problemy ze zdrowiem, a konkretnie ze stawami. Ma RZS i bardzo cierpi.
Czytaj całość
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty