Polub nas na Facebooku
Czytasz: Anatomia brzucha człowieka – narządy wewnętrzne i ściany
menu
Polub nas na Facebooku

Anatomia brzucha człowieka – narządy wewnętrzne i ściany

Brzuch

Fot: Natali_Mis / gettyimages.com

Anatomia brzucha człowieka jest bardzo złożona. Lewa i prawa strona jamy brzusznej różnią się od siebie. Z prawej strony wyróżnia się np. wątrobę, pęcherzyk żółciowy i wyrostek robaczkowy. Po stronie lewej leży śledziona.

Anatomia brzucha człowieka obejmuje złożony układ narządów wewnętrznych jamy brzusznej oraz ściany brzucha. Lewa i prawa strona brzucha są odmienne. Umownie można brzuch podzielić na cztery kwadranty (prawy i lewy górny oraz prawy i lewy dolny) lub na 9 obszarów obejmujących: prawą okolicę podżebrową, lewą okolicę podżebrową, nadbrzusze, śródbrzusze w okolica pępka i po stronie lewej oraz prawej, podbrzusze prawe, lewe i środkowe. W zależności od lokalizacji objawów w danym obszarze można podejrzewać patologię danego narządu jamy brzusznej.

Budowa ścian brzucha

Jama brzuszna jest tylko częściowo osłonięta kostnymi elementami. U góry wnika w głąb klatki piersiowej, wpukla się w nią przeponą. Ten ogromny mięsień stanowi górną ścianę brzucha. Narządy znajdujące się w górnej części brzucha są częściowo osłonięte przez żebra. Od dołu jama brzuszna jest ograniczona miednicą. Od przodu i z boków natomiast jej ściany budują mięśnie. Zalicza się do nich mięsień skośny zewnętrzny i wewnętrzny brzucha, mięsień poprzeczny, mięsień prosty i piramidowy.

Pod skórą brzucha znajduje się powięź podskórna, dalej tkanka tłuszczowa, a pod nią powięź mięśnia skośnego zewnętrznego brzucha. Jest to tzw. powięź powierzchowna brzucha. W okolicy pierścienia pachwinowego powierzchownego powięź ta przechodzi na twory wychodzące z tego kanału pod skórę, a konkretnie na powrózek nasienny u mężczyzn i więzadło obłe macicy u kobiet. Powięź otacza te struktury, zstępując wraz z nimi do worka mosznowego u mężczyzn lub zakończenia więzadła w wargach sromowych u kobiet.

Dalej, pomiędzy mięśniem skośnym wewnętrznym i zewnętrznym, znajduje się powięź międzymięśniowa. Od wewnętrznej strony mięśnia poprzecznego brzucha zlokalizować można powięź poprzeczną, aż wreszcie między nią a otrzewną jest powięź podotrzewnowa.

Otrzewna to błona otaczająca jamę brzuszną, czyli pokrywająca ściany brzucha (otrzewna ścienna) i narządy (otrzewna trzewna). Niektóre narządy nie są otoczone otrzewną. Znajdują się pomiędzy ścianami brzucha i otrzewną. Przykładem są nerki. Takie narządy określa się mianem narządów zewnątrzotrzewnowych. Te, które otoczone są w całości otrzewną, określa się wewnątrzotrzewnowymi.

Anatomia brzucha człowieka – trzewia

Jama brzuszna stanowi największą jamę ciała. Znajduje się w niej większa część układu pokarmowego, a także narządy wchodzące w skład układu moczowego i płciowego. Anatomia brzucha człowieka to nie tylko narządy wewnętrzne, ale również gruczoły, nerwy i naczynia. Jama brzuszna dzieli się anatomicznie na górną jamę brzuszną właściwą i dolną – jamę miednicy.

Głównym elementem anatomicznym jamy brzusznej jest przewód pokarmowy. Zajmuje on zasadniczo najwięcej miejsca. Tuż pod przeponą znajduje się krótki odcinek podprzeponowy przełyku. Dalszym elementem przewodu pokarmowego jest żołądek. Rozpoczyna się on wpustem, a kończy odźwiernikiem. Kształt żołądka jest zmienny. Większa część tego narządu leży w podżebrzu lewym. Odźwiernik położony jest po prawej stronie. W zależności od pozycji ciała, żołądek sięga do poziomu I lub II kręgu lędźwiowego. U osób starszych żołądek obniża się nawet o 4–6 cm. Dalszy odcinek przewodu pokarmowego to jelito cienkie. Składają się na niego:

  • dwunastnica – ma kształt podkowy. W części zstępującej dwunastnicy na tylnej ścianie znajduje się tzw. brodawka większa dwunastnicy, na której uchodzi przewód wątrobowy wspólny;
  • jelito czcze stanowi początkowe 2/5 długości jelita cienkiego i bez wyraźnej granicy przechodzi w jelito cienkie,
  • jelito kręte stanowi pozostałe 3/5 długości.

Jelito czcze i jelito kręte określane są wspólnie mianem jelita krezkowego. Ich całkowita długość wynosi około 5 m. Uchodzą do jelita grubego, czyli końcowego odcinka przewodu pokarmowego. Ma ono około 1,5 m długości. Dzieli się na jelito ślepe, okrężnicę i odbytnicę. Określenie „jelito ślepe” wynika z faktu, że jelito cienkie uchodzi do jelita grubego w odległości około 10 cm od jego początku. Dlatego też krótki odcinek jelita grubego stanowi ślepy uchyłek. Ten odcinek przewodu pokarmowego zlokalizowany jest w prawym dole biodrowym wraz ze szczątkowym narządem, jakim jest wyrostek robaczkowy. Od poziomu dołu biodrowego prawego biegnie w górę okrężnica wstępująca. Na wysokości wątroby kieruje się na lewo, biegnie poprzecznie (stąd określenie okrężnica poprzeczna), a dalej tworzy zagięcie śledzionowe i po lewej stronie jamy brzusznej kieruje się do dołu. Odbytnica jest ostatnim odcinkiem przewodu pokarmowego zakończonego odbytem.

Zobacz film i dowiedz się jak działa układ pokarmowy człowieka:

Zobacz film: Jak zbudowany jest układ pokarmowy. Źródło: 36,6.

Budowa anatomiczna brzucha – gruczoły trawienne

Nieodłącznym elementem opisu anatomii brzucha jest charakterystyka głównych gruczołów trawiennych – wątroby i trzustki. Wątroba leży po prawej stronie, pod łukiem żebrowym prawym. Wydziela żółć, która jest magazynowana w pęcherzyku żółciowym znajdującym się tuż pod nią. Pęcherzyk zakończony jest przewodem pęcherzykowym łączącym się z przewodem wątrobowym, uchodzi do przewodu żółciowego wspólnego a dalej do dwunastnicy. Trzustka jest drugim ogromnym gruczołem trawiennym. Leży na wysokości pierwszego kręgu lędźwiowego, krzyżuje się z nim. Uchodzący z niej przewód trzustkowy sięga dwunastnicy.

W podżebrzu lewym w jamie brzusznej leży śledziona. Jest to narząd chłonny należący do układu krążenia.

Kolejnym elementem składowym anatomii brzucha są narządy zewnątrzotrzewnowe, takie jak nerki. Leżą one na tylnej ścianie jamy brzusznej po obu stronach. Na ich górnych biegunach zlokalizowane są drobne narządy endokrynne – nadnercza. Nerki łączą się moczowodami z pęcherzem moczowym leżącym już w podbrzuszu, w obrębie miednicy mniejszej.


Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
135
96
Polecamy
Budowa jamy brzusznej – otrzewna, narządy i ich topografia
Budowa jamy brzusznej – otrzewna, narządy i ich topografia TVN zdrowie
Organy wewnętrzne człowieka – rozmieszczenie i budowa
Organy wewnętrzne człowieka – rozmieszczenie i budowa TVN zdrowie
Strefy erogenne mężczyzn i kobie Czy są różne?
Co je łączy?
Strefy erogenne mężczyzn i kobie Czy są różne? Co je łączy? Dzień Dobry TVN
Dowiedz się, jak narysować człowieka!
Od czego zacząć i jak ująć poszczególne detale postaci?
Dowiedz się, jak narysować człowieka! Od czego zacząć i jak ująć poszczególne detale postaci? Dzień Dobry TVN
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty