Polub nas na Facebooku
Czytasz: Anaplazmoza granulocytarna - choroba odkleszczowa, o której mało się mówi. Jej powikłania mogą być ciężkie
menu
Polub nas na Facebooku

Anaplazmoza granulocytarna - choroba odkleszczowa, o której mało się mówi. Jej powikłania mogą być ciężkie

NAN

Fot.: andriano_cz / stock.adobe.com

Anaplazmoza granulocytarna to bakteryjna choroba przenoszona przez kleszcze z rodzaju Ixodes, czyli te, które wywołują zakażenie boreliozą lub odkleszczowym zapaleniem mózgu. Może przebiegać bezobjawowo, ale zdarza się, że wywołuje bardzo ciężkie objawy, a zarażona osoba wymaga hospitalizacji.

Anaplazmoza granulocytarna, z łac. anaplasmosis, określana była dawniej jako ludzka erlichioza granulocytarna. Jest to choroba zakaźna przenoszona głównie przez kleszcze. Czynnikiem etiologicznym jest bakteria Gram-ujemna Anaplasma phagocytophilum, mająca powinowactwo do komórek układu białokrwinkowego. Nazwa choroby pochodzi właśnie od tego, że atakuje krwinki białe, a przede wszystkim granulocyty obojętnochłonne, czyli neutrofile. Anaplazmoza to choroba dotykająca nie tylko ludzi, ale również liczne gatunki zwierząt – konie, psy czy owce.

Anaplazmoza granulocytarna – epidemiologia

Kleszcze z rodzaju Ixodes, przenoszące anaplazmozę, występują na terenach Azji, Europy i Ameryki Północnej. Jest to ten sam wektor (czyli pośrednik) dla boreliozy z Lyme, kleszczowego zapalenia mózgu i babeszjozy. Tym samym anaplazmoza granulocytarna jest spotykana w tych krajach, gdzie dane gatunki kleszczy żyją. Choroba występuje po ugryzieniu przez zakażonego kleszcza. Zdarzają się jednak przypadki zachorowań po ugryzieniu przez inne insekty jak komary czy muchy końskie. Jednak uznaje się, że anaplazmoza jest chorobą przenoszoną przede wszystkim przez kleszcze. Okres wylęgania wynosi średnio 2 tygodnie. Tereny endemiczne anaplazmozy to północna Kalifornia i północno-wschodnie, a także środkowe regiony Stanów Zjednoczonych. Choroba ta jest spotykana również w wielu krajach Europy, nawet w Polsce, a także w Azji i na Bliskim Wschodzie. W Polsce przypadki anaplazmozy są pojedyncze. Ciężko jednak mówić o dokładnych statystykach dotyczących zachorowań w naszym kraju, ponieważ Państwowy Inspektorat Sanitarny w Polsce nie prowadzi statystyk tej choroby. Wynika to z tego, że w naszym kraju nie ma obowiązku zgłaszania tej choroby do odpowiednich służb sanitarnych.

Szczególnie podatne na zakażenie są osoby starsze z osłabionym układem odpornościowym. Rezerwuarem bakterii są gryzonie i zwierzyna leśna (np. sarny). Zakażenia ludzi, a także zwierząt hodowlanych i domowych to zakażenia przypadkowe.

Objawy anaplazmozy granulocytarnej

Bakteria po dostaniu się do organizmu przenoszona jest drogą naczyń krwionośnych i chłonnych, atakuje komórki układu krwiotwórczego i siateczkowo-śródbłonkowego, ze szczególnym powinowactwem do krwinek białych. Namnaża się wewnątrzkomórkowo, więc po rozpadzie zakażonej komórki dochodzi do dalszego wysiewu drobnoustrojów do układu krwionośnego i rozprzestrzenienia zakażenia. W wielu narządach zaczynają tworzyć się nacieki limfocytarne. Dotyczy to wątroby, śledziony, nerek, serca, płuc, a także opon mózgowo-rdzeniowych. Wniknięcie bakterii Anaplasma phagocytophilum do organizmu wiąże się z nasiloną gorączką i osłabieniem odporności, co daje odzwierciedlenie w badaniach krwi obwodowej w postaci leukopenii (spadku liczby białych krwinek) i trombocytopenii (spadku liczby płytek krwi).

Objawy anaplazmozy granulocytarnej mogą przybierać różne obrazy i nasilenia. Najczęściej anaplazmoza ma łagodny przebieg lub nie wysyła żadnych symptomów. Czasami jednak dochodzi do rozwoju objawów ostrego, nieswoistego zakażenia:

Ponadto mogą wystąpić objawy dodatkowe, niewystępujące u każdego zarażonego:

Bardzo rzadko anaplazmoza przebiega jako zakażenie uogólnione, czyli sepsa, doprowadzając do niewydolności wielonarządowej. Rzadko też dochodzi do objawów zakażenia ośrodkowego układu nerwowego. Ciężki przebieg najczęściej dotyczy osób z zaburzeniami odporności – chorzy zakażeni HIV, pacjenci po przeszczepach, chorzy po licznych pogryzieniach przez kleszcze.

Diagnostyka anaplazmozy granulocytarnej

Bakteria Anaplasma phagocytophilum może być wykryta we krwi obwodowej, śledzionie, nerkach, płucach, węzłach chłonnych. Pojawia się w płynie mózgowo rdzeniowym, jeśli doszło do zakażenia układu nerwowego.

Anaplazmoza powinna być wzięta pod uwagę w przypadku podwyższenia w wynikach badań laboratoryjnych aminotransferaz wątrobowych, przy jednoczesnej małopłytkowości i granulocytopenii, tym bardziej jeśli chory gorączkuje i w wywiadzie podaje ugryzienie przez kleszcza. Podstawowym kryterium diagnostycznym jest wykrycie wtrętów (morul) w granulocytach, w rozmazie krwi obwodowej lub szpiku kostnym barwionym metodą Wrighta lub Giemsy. Można również wykonać badanie immunofluorescencji pośredniej. W diagnostyce wykorzystuje się ponadto immunoblotting, testy ELISA, a także metody reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR).

Anaplazmoza granulocytarna – jakie daje powikłania?

Jeśli anaplazmoza ustępuje samoistnie i jej przebieg był bezobjawowy lub łagodny, nie pozostawia żadnych powikłań. Jednak czasami zdarza się, że u osób nieprawidłowo leczonych, przewlekle chorych z powodu innych dodatkowych schorzeń, może dojść do rozwoju powikłań.

Najczęstsze powikłania anaplazmozy to:

  • nerwobóle,
  • neuropatia obwodowa,
  • zawroty głowy,
  • zaburzenia krzepnięcia w przebiegu małopłytkowości,
  • zapalenie mięśnia sercowego, nerek,
  • niewydolność oddechowa,
  • osłabienie odporności i wtórne zakażenia grzybicze (Candida albicans) lub wirusowe (Herpes simplex).

Anaplazmoza - lecznie

Anaplazmoza granulocytarna jest infekcją bakteryjną, wobec czego leczenie opiera się przede wszystkim na antybiotykoterapii. Oczywiście stosuje się również leczenie objawowe, wspomagające. Zalecanymi antybiotykami są najczęściej tetracykliny. W drugiej kolejności można zastosować ryfampicynę. Najczęściej poprawa stanu zdrowia następuje już po dwóch dniach terapii.

Czytaj też: Antydepresanty mogą pomóc w leczeniu anaplazmozy.

Zobacz film: Jak rozpoznać rumień po ugryzieniu kleszcza? Źródło: Dzień Dobry TVN

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
22
3
Polecamy
Kleszcze już atakują!
Czy mogą przenosić koronawirusa?
Kleszcze już atakują! Czy mogą przenosić koronawirusa? Dzień Dobry TVN
Co to jest rzeżączka?
Jak ją zdiagnozować i wyleczyć?
Co to jest rzeżączka? Jak ją zdiagnozować i wyleczyć? Dzień Dobry TVN
Erlichioza u ludzi – choroba rzadko rozpoznawana, o ostrym przebiegu i poważnych powikłaniach
Erlichioza u ludzi – choroba rzadko rozpoznawana, o ostrym przebiegu i poważnych powikłaniach TVN zdrowie
Babeszjoza u ludzi:
co to za choroba i jakie daje objawy?
Babeszjoza u ludzi: co to za choroba i jakie daje objawy? TVN zdrowie
Komentarze (2)
W związku z tym, że ani PZH, ani Państwowy Inspektorat Sanitarny nie ma obowiązku rejestracji zachorowań na anaplazmozę, ciężko mówić o dokładnej ilości przypadków. Dane statystyczne mówiące o kilku przypadkach rocznie zostały zaczerpnięte z publikacji naukowych na temat anaplazmozy, jednak jak wspomniałam wcześniej - trudno mówić o rzetelnych statystykach. Być może w praktyce klinicznej w określonych regionach i ośrodkach lekarze mają częściej styczność z tą chorobą. Mówiąc o wektorze, czyli pośredniku zakażenia, zgadzam się, że mogą to być inne insekty niż kleszcze (ale statystycznie wywołują znacznie mniej zachorowań niż kleszcze). Podobnie jak w wielu innych zakażeniach, uznałam, że właściwsze będzie podanie głównego pośrednika zakażenia, który jest przede wszystkim wymieniany w publikacjach i podręcznikach.

W tekście uzupełniliśmy informacje o innych owadach, które mogą przenosić chorobę.
Czytaj całość
Marlas
o czym ten lekarz mówi, przecież on nie jest w temacie, anaplazmoze przenoszą nawet muchy końskie i komary i w Polsce to już tysiące przypadków
Czytaj całość
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty