Polub nas na Facebooku
Czytasz: ALT, czyli aminotransferaza alaninowa: normy, interpretacja wyników badania, próby wątrobowe
menu
Polub nas na Facebooku

ALT, czyli aminotransferaza alaninowa: normy, interpretacja wyników badania, próby wątrobowe

NAN

Fot: endostock / stock.adobe.com

Badanie ALT służy diagnostyce chorób wątroby i stwierdza jej stan. Norma stężenia aminotransferazy alaninowej mieści się w zakresie od 5 do 40 jednostek na litr krwi. Zbyt wysokie ALT może oznaczać ciężki stan zapalny wątroby, jej marskość, stłuszczenie lub uszkodzenie.

Przeważnie jednocześnie z badaniem ALT mierzy się stężenie we krwi AspAT, czyli aminotransferazy asparaginianowej. Określenie wartości dla obu enzymów zwiększa dokładność diagnostyczną testu – ważnym parametrem jest stosunek AspAT do ALT. Normy AspAT to dla kobiet poniżej 35 U/l (jednostek na litr), a dla mężczyzn poniżej 45 U/l.

Co to jest ALT i u kogo wykonuje się to badanie?

ALT (aminotransferaza alaninowa) – inaczej ALAT lub GPT – to enzym wewnątrzkomórkowy znajdujący się w hepatocytach (komórkach wątroby), mięśniach szkieletowych, w sercu i nerkach. Gdy dochodzi do uszkodzenia komórek zawierających ALT, poziom enzymu we krwi się podnosi

Stężenie ALT we krwi bada się u osób, u których występują objawy choroby i uszkodzenia wątroby. Wskazaniem do wykonania badania ALT są:

ALT (GPT) bada się też u alkoholików, u osób zarażonych wirusem wywołującym zapalenie wątroby, u osób z nadwagą i otyłych, a także u kobiet stosujących doustną antykoncepcję hormonalną, która może uszkadzać wątrobę przy długotrwałym stosowaniu.

Zobacz film: Prawidłowe wyniki morfologii. Źródło: Bez recepty.

Przygotowanie do badania ALT

ALT to badanie z krwi. Próbkę pobiera się z żyły w zgięciu łokciowym. Osoba badana powinna być na czczo, a krew należy pobrać rano, ponieważ stężenie ALT rośnie w ciągu dnia.

Aminotransferaza alaninowa: wyniki badań – interpretacja

Norma aminotransferazy alaninowej ALT wynosi od 5 do 40 jednostek na litr krwi. U noworodków podwyższone ALT (GPT) jest zjawiskiem fizjologicznym. U dzieci i dorosłych wyniki badania krwi ALT najczęściej oznaczają choroby wątroby i uszkodzenie komórek tego narządu.

Najczęściej, by zwiększyć czułość testu i dokładność diagnostyczną, wykonuje się łącznie badanie ALT i AST. Na podstawie stosunku tych dwóch enzymów można powiedzieć, jak poważna jest choroba wątroby, i określić jej charakter. AST to aminotransferaza asparaginianowa (AspAT, GOT).

Jeśli badanie wykazało mniej niż pięciokrotne przekroczenie normy ALT, a stosunek AST do ALT jest mniejszy niż 1, oznacza to:

  • przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B i C oraz ostre wirusowe zapalenie wątroby typu od A do E wywołane przez EBV (wirus Epsteina-Barr) lub CMV (wirus cytomegalii),
  • stłuszczenie wątroby,
  • uszkodzenie hepatocytów wskutek działania toksyn lub leków,
  • autoimmunologiczne zapalenie wątroby – gdy organizm sam niszczy własne komórki wątroby, prowadząc do marskości tego narządu,
  • chorobę Wilsona – polegającą na odkładaniu nadmiaru miedzi w organizmie i przez to uszkadzanie wątroby i mózgu,
  • hemochromatozę – w której w organizmie odkładany jest nadmiar żelaza, co uszkadza wątrobę i zaburza pracę układu krążenia,
  • celiakię.

Pięciokrotnie przekroczona norma ALT i stosunek AST do ALT większy niż 1 jest skutkiem:

  • marskości wątroby,
  • uszkodzenia wątroby w wyniku nadużywania alkoholu,
  • ostrego stanu zapalnego wątroby z niedrożnością przewodów żółciowych,
  • hemolizy,
  • miopatii,
  • zawału serca,
  • chorób tarczycy,
  • dużego wysiłku fizycznego przed badaniem.

Większy niż piętnastokrotny wzrost ALT może być objawem:

  • ostrego wirusowego zapalenia wątroby typu od A do E spowodowanego HSV (wirusem opryszczki),
  • uszkodzenia wątroby przez leki lub toksyny,
  • ostrego niedokrwienia wątroby,
  • autoimmunologicznego zapalenia wątroby,
  • choroby Wilsona,
  • zakrzepicy żył wątrobowych (zespół Budda i Chiariego),
  • zamknięcia tętnicy wątrobowej.

W niektórych przypadkach ALT może być fałszywie wysokie. Zwiększone stężenie aminotransferazy alaninowej obserwuje się po wykonaniu dużego wysiłku fizycznego, w hemolizie, u kobiet w ciąży lub krótko po porodzie.

ALT i AST jako część prób wątrobowych

Badania AST i ALT wykonuje się bardzo często jednocześnie z innymi testami dotyczącymi pracy i stanu wątroby. Zestaw badań obrazujących kondycję tego narządu nosi nazwę prób wątrobowych. Oprócz AST (AspAT) i ALT próby wątrobowe obejmują:

  • bilirubinę całkowitą (norma od 3,42 do 20,6 mikromoli na litr),
  • fosfatazę alkaliczną (norma dla dorosłych od 20 do 70 jednostek na litr),
  • gamma-glutamylotransferazę (norma dla mężczyzn od 18 do 100 jednostek na litr, dla kobiet – od 10 do 66 jednostek na litr),
  • gammaglutamylotranspeptydazę (norma od 6 do 28 jednostek na litr),
  • dehydrogenazę mleczanową (norma od 120 do 240 jednostek na litr),
  • cholinesteraza (norma od 1900 do 3800 jednostek na litr)
  • antygen HBs i przeciwciała HCV (norma to wynik ujemny).

Kompleksowe próby wątrobowe powinny być interpretowane przez specjalistę. Zwykle wskazaniem do badania poza podejrzeniem chorób wątroby i objawów jej nieprawidłowego funkcjonowania są też cukrzyca, choroba alkoholowa oraz otyłość.

Zobacz film: Budowa wątroby. Źródło: 36,6

Koszt i dostępność badania ALT

Badanie ALT może zlecić lekarz – jeśli ma on podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia, test jest bezpłatny. Prywatnie badanie ALT można wykonać w dowolnym laboratorium, a jego koszt to około 10 złotych.

Rzadko wykonuje się pojedyncze badanie ALT, zwykle jednocześnie przeprowadza się próby wątrobowe. Koszt tego zestawu badań to około 30 złotych.


Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
990
44
Polecamy
AST (AspAT) – badanie oceniające stan wątroby:
normy AspAT i ALAT
AST (AspAT) – badanie oceniające stan wątroby: normy AspAT i ALAT TVN zdrowie
Podwyższone ALT i AST jako wskaźniki chorób wątroby, mięśni i zawału serca
Podwyższone ALT i AST jako wskaźniki chorób wątroby, mięśni i zawału serca TVN zdrowie
Hashimoto – kobieca choroba w męskim wydaniu 
Hashimoto – kobieca choroba w męskim wydaniu  Dzień Dobry TVN
Glukoza w moczu w ciąży – kiedy powinniśmy się martwić?
Glukoza w moczu w ciąży – kiedy powinniśmy się martwić? Dzień Dobry TVN
Komentarze (1)
BasiaG62
Moja koleżanka ma bardzo poważne problemy z wątrobą. Musze przyznać, że trochę się przestraszyłam jej historią i teraz przynajmniej raz w roku robię komplet badań. Miałam raka piersi więc staram się pilnować swoje zdrowia. Nie chcę jeszcze raz przechodzić przez chorobę.
Czytaj całość
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty